مقالې
د ګومارنو شرعي تګلاره
د اسلامي شریعت له انده دولتي بستونه حق او امتیاز نه دی، بلکې مسؤولیت دی. د اسلام له نظره واکمني او دولتي بستونه داسې شی نه دی، چې خلک دې ورته ډېرې هلې ځلې وکړي. په ټولیز ډول د حکومتي تشو بستونو ډکولو په اړه چې کوم شرعي نصوص راغلي، هغه کولای شو په دوو برخو ووېشو: یو هغه نصوص دي چې په عامو خلکو یا هغه چا پورې اړه لري چې په یوه دولتي بست باندې ګومارل کېږي او یا د ګومارل کېدو هیله لري. دویم ډول هغه نصوص دي چې حاکمانو او امیرانو ته د دې امر او لارښوونه کوي چې په دولتي بستونو کې باید اهل کسان وګوما
مال وجان وامنیت اسانی
مقدمه: برخورد جمهوری اسلامی ویاهرکشوری دیګریکه باشد غیر انسانی غیر اسلامی فاقد هرکونه عملکرد اصولی ،حقوقی، مدنی وعدالتی است . اینګونه شرارت وبد رفتاری سیاسی علیه بشریت بشدت تقبیح می ګردد، هرګونه سازش، سهل انګاری و محافظه کاری حکومتین قابل نکوهش وتقبیح است.بخا طر داشته باشید این ګونه عمل جهان هوش مصنوعی را به قهقرا می کشاند ! میرسم به مفهوم پناهندگی (مهاجر)و تعریف پناهنده، از دیدگاه آیین اسلام با اساس بین الدولی باهم فرق دارند گرچه هم فقه و هم منابع بین الدولی ، حقوقی را برای پناهنده ب
د ابراهیم تړون او اسلام اباد
د ابراهیم تړون (Abraham Accords) یو سیاسي تړون دی چې په ۲۰۲۰ میلادي کال کې د امریکا د هڅونې او په اصطلاح د منځګړیتوب له لارې د اسراییلو، متحده عربي اماراتو او بحرین ترمنځ لاسلیک شو. وروسته نور هیوادونه لکه سوډان او مراکش هم ورسره یو ځای شول. دا تړون تر ډېره د عربي نړۍ او اسراییلو تر منځ د اړیکو دعادي کولو، اقتصادي همکاریو او د اسراییلو پر محور د سیمې پر امنیت ټینګار کوي. دا تړون د لاندې موخو لپاره په پام کې نېولی شوی: لاسلیک کوونکي هېوادونه، اسراییل د یو هېواد پتوګه، په رسمي ډول مني ا
روسیه او د اسلامي امارت رسمیت پیژنده
روسیه او اسلامي امارت رسمیت پیژندنه صافی روسي له څلور کلن ځنډ روسته د افغانستان اسلامي امارت په رسمیت وپیژند ،طالبان د روسي لخوا ددوی د حکومت په رسمیت پیژنده زیات خوښ او دا یوه ستره سیاسي بریا بولي . په دې کې شک نشته چې دا یو بې سارې ګام او لوي پرمختګ دی . د روسي له دې اقدام به نور هیوادونه هم تقلید وکړي او د طالبانو حکومت به په رسمیت وپیژني طالبان به کرار کرار له سیاسي انزوا بیرون شي. که څه هم د روسي او طالبانو نزدې کیدل به د امریکا لپاره سخته وې خو روسي په وخت خپل کار وک
فقر وبیسوادی
بیسوادی تهدید بزرګ وجدی علیه سلامت روانی و اجتماعی می باشد، چون افرادی که دچار فقر سواد هستند نمی دانند که از سلامت جسمی چگونه مراقبت کنند و نمیدانند که جامعه که در آن زیست دارند چه نیازی به این نسل دارد و هر فرد چه مسئولیتی در قبال جامعه خود. پیامدهای ناگوار فقر اقتصادی و فقر سواد در افغانستان. فقر یکی از معضله های بزرگ اجتماعی است حالا چه این فقر اقتصادی باشد چه فرهنگی و یا هم تعلیمی ابتدا باید بدانیم که فقر اقتصادی چیست؟ فقر در لغت نیازمندی و محتاجیت است و در اصطلاح آنست که
د ژنیو تړون وروسته د پېښو شالید ته کتنه
د ژنیو تړون وروسته د پېښو شالید ته کتنه یادوونه: د ژنیو تړون په اړه په تېره بیا د افغان نوي پښت د معلوماتو لپاره په رسنیو کې زیات مطالب نه دي خپاره شوي. ومې غوښتل په دې اړه لاندې لنډه لیکنه چې د خپلو معلوماتو او د انټر نیټ له زیرمو په استفادې تهیه شوې، وړاندې کړم: د ۱۹۸۸ م کال د اپریل په ۱۴مه، د افغانستان او پاکستان ترمنځ د ژنیو تړون (Geneva Accords ) د پخواني شوروي اتحاد او د امریکا د متحده ایالاتو په تضمین لاسلیک شو. په دې تړون کې لاندې څلور اساسي اسناد شامل ول: لومړی ــ
د پیښور د پښتنو پولیسو ویاړنې ؟
د پیښور د پښتنو پولیسو ویاړنې؟؟؟ د باچا خان د خاطراتو څخه یوه ورځ د پولیسو موټر جیل ته راغی ، چې له څلورو خواوو څخه دننه په پردو پو ښلی وو ،زما په پښو کې زولنې او په لاسو کې می هتکړۍ وي ، او تر غاړه می طوق وو ،د جیل په تنګو او لنډو جامو کې ، ما ته ځان عجیب و غریب ښکاریده ، خدای پوهیږي خلکو ته به لا څنګه ښکاریدم ،خو خیر، د یو پرده دار میرمن په شان یې په موټر کې کښېنولم ،دریا خان جیل ته یې روان کړم ،چې مونږ څنګه ورسیدو اور ګادۍ تللی وو ، شپه می پر ستیشن تیره کړه ،پولیسو نه زه
د خان عبدالغفار خان اندیښنه د ماشومانو د راتلونکي په هکله
د خان عبدالغفارخان اندیښنه د ماشومانو د راتلونکي په هکله: خان عبدالغفارخان دا درک کړی وو . چې د پښتنو د روښانتیا او ویښیدو له پاره تعلیم ډیر ضروری دی . او دا تصویر د ده د نیت ډیر ښه ښکارندویی کوي . ده به په هر ځای کې ماشومان راغونډ کړل او هغوي به یي علم او زده کړې ته هڅول . کله به چې افغانستان هم راغی په افغانستان کې به یې د ځینو مکتبونو څخه لیدنه او کتنه کوله او زده کونکو ته به یې ارزښتناکه خبری کولي او خپلي تجربی او خاطری به یې ورسره شریکولي . وایي چې ډاکتر خالق زیار د
د سیلابونو د کنترول طریقه
د ځمکي ګرمیدل او په نړی کي د اقلیمی بدلون له کبله د موسمي اورښتونو اوقات ګډوډ شوي او په همدي علت سیندونو کې د بحراني جریان (سیلابي) ورځی ډیري او د سیند د متوسط جریان ورځې کمي شوی دي. په دې معنی چې د پسرلي په موسم کې دوامداره سیلابونه راوځي خو ورپسې د دوبي موسم کې چي نباتات اوبو ته اړتیا لري او کروندي باید خړوب شي د سیند منځني جریان اصغري حالت ته غورځیدلی. د سیلابونو راوتل ویجاړونکي وي چي اکثره وخت ولسونو ته درانه مالي او ځاني تاوانونه اړوي. د نفوسو زیاتوالۍ، ښاري پراختیا، د آبګیر په ساحات
امریکا او مرکزي اسیا
په مرکزي اسیا کې د ډاډمن امنیت تر څنګ اقتصاد په ترقۍ او دخلکو ژوند ارامه دی . امریکا د یوه نړیوال حاکم اقتصادي او سیاسي ځواک په توګه هڅه کوې چې مرکزي اسیا بې ثباته کړې دې موخې ته د رسیدو په خاطر امریکا له بیلا بیلو وسیلو کار اخلي ، کله ګواښ کله اقتصادي فشار د ځینو په باور ان د وسله والو کروپونو تمویلول که څه هم امریکا دا نه مني چې ګنې دوی دې ناقانونه وسله وال تمویل کړې خو په افغانستان کې دامریکا د نظامي حضور پرمهال داسي شواهد موندل شوې دي چې یاد هیواد له ناقانونه وسله والو سره په تماس کې
شعرونه
د عصر باد ته!
ای د نوی عصر باده، زموږ خواته هم پرواز کړه دلته هم جامد مغزونه، لکه نورو غوندې واز کړه زمانې واوښتې ډېرې، فکر زوړ قالب کې بند دی فکر خلاص له زوړ قالبه، په تدبیر او په اعجاز کړه دلته ټول په مرګ ویده دي، د ژوند هیله ترینه تللې مړو کالبوتو کې سا پوو کړه، بیرته ژوند پکې اغاز کړه د وخت راز له ټولو ورک دی، د لټون انګیزه مړه ده بېخبره د وخت راز نه، باخبره له هر راز کړه په وږمو یې روح تازه کړه، په نغمو يې تن بسیا کړه ورته ژوند په وږمو پیل کړه، په نغمو یې ژوند دمساز
نــن ولاړ پــه کربـــــلا د انتــــظار یـم
نــن ولاړ پــه کربـــــلا د انتــــظار یـم نه یم مست او نه له ځان نه هم بیزار یم لا می زړه کی تــــلوســه ده د لیــدو یی هم پــه مینه کی یی ژمـی هم بــهار یــم نــه څرګندې انــــدیښنې نـه پــــټوی شم نــه له مینې نه یی موړ نه توبــه ګار یم نــه لغمان او نـه مزار شو را نــه پاتی شـــو کلونه چی په لار یی انتظـار یــم زه خـــالد د ګل جبــینې مینــې مړ کـړم لا په قبــر کی بی مینې بــی قــرار یم سمیع الله خالد سهاک مونتری، کالیفورنیا جولای۲، ۲۰۲۵
د تاریخ ګواهي
د تاریخ ګواهي ژوند مو تېریږي په خیالي دنیا کې غایه د ژوند مو افسانو وړې ده د خپل غفلت او ناپوهۍ له لاسه د ژوند توښه رانه پردو وړې ده څه که شملې دي پر سرونو دنګې پنجاب پښتو له پښتنو وړې ده عام قتل ګډ دی د پښتون په کاله د پښتون توره تربګنو وړې ده د بې دینۍ ټاپه په نورو لګۍ خپله ملا د دین ابرو وړې ده رسم و رواج، ایین هستي د عجم عربو ټوله په جګړو وړې ده یو د ساقي پیاله کې خوند پاتې دی نورو پیالو مزه اوبو وړې ده مراده پرېږده د روڼتیا خبرې
مثنوی:ــ دځان سمون
نــوروتــه وعــظـونـصیحـت به څه کـم چي خــپـله ګـمـراه، ځان بــه اصلاح نه کم آسان دي نــوروتــه ویــل او لارښــوول ویــل بـــولـــه ډېــرآســــان تــــرڅــه کـــول دنــفـس ســره جــهــاد دا لـوی جهاد دی لــــه ځــانــه پایــله ول لـــــوی ابـتـــکـاردی کــه اصلاح وم بـل خـپله اصلاح کـیږي حاجت ووعظ ته نسته ځان ستا هنداره کیږي که خپله اصلاح نه وو ښه خبره موناسمه دا ښــــــه خـبره مــو وي ځکه کله آغـېـزمنه
(د اوبو لپاره اوښکې)
یادښت: د بی بی سی پښتو پاڼې کی می دا سرلیک ولید(د اوبو لپاره اوښکې) ، نو دا لاندې کرښې مې تورې کړې!!درنښت:متقاعد ډ.حمیدالله زړور ساپی (د اوبو لپاره اوښکې) زمونږ د هیواد هلمند کښې ولسوالۍ د نوزاد!! کلی هرمز!!! له کلیوالو تش سوی دی؛کڼډوالې پاته دي،لکه د وطن نورې لرې پرتې سیمې!!!! ولې؟ !دا ځکه چې اوبه نشته .. (و جعلنا من المآء کل شی ءِِ حی) اوبه د ژوند ماده ده څوکاله مخکې همدلته شپه او ورځ د جبار قهرمان او پرنس! هاري جګړې وې!! اوس د بی بی پایندو هیڅوک ندی
دالهی قدرت:
دچنـجوڅخه راووځـي ښـایسته شـوپــرکان لــه غــوزونه ئې پیداسي پتنګان له هګۍ څخه پیداسي ښایسته ښکلي مرغان پــه رنګارنګ بڼـوسنبال پرنده ګان مــاران هــم وي ښایسته راووځي له هـګۍ نـــورئې زېــږه وي بـیـا په بـیـابان هـم کـبان دي رنګارنګ راووځي له هـګۍ ځـیـني زېـږه وي هـم لکه حبوان قـدرت درب ته ګـوره،چي څنګه ئې پیداکي ځیني هسي ځیني داسي دی نظم علی شان
د ژوند تحفه
ژوند یو تحفه د طبیعت ده یوځل پر چا ریښتیا پرچا رویا تېرشو مفهوم د ژوند دی یو پېچلې تعبیر چا ته تیاره چا ته رڼا تېرشو بهیر د ژوند د درېدلو نه دی د ډېرو وخت په نن سبا تېرشو د ژوند لذت کې هیڅ کمی نه ښکاري څه که بېخوند پر ما او تا تېرشو ګیله له نورو یو عبث فکر وو ژوند په ګیلو کې بې معنا تېرشو د نورو ژوند وو، ننداره وه زموږ د نندارو ژوند هم په غلا تېرشو راته په بله دنیا ژوند وعده شو وعدو کې ژوند رانه وړیا تېرشو د نقد، نسیا په انتخاب کې ملا
د ماضي یارانه
د ماضي یارانه ورکه دې اینده کړه، د ماضي په یارانه کې لاړ در نه وختونه، د نیکونو افسانه کې واوښتې پېړۍ او د حجر زمانه تېره ده اوسې لا په فکر، د حجر په زمانه کې ذهن دې مصروف دی، د اوهامو تعبیرونو کې لاس و پښې دې بند دي، د دودونو زولانه کې خیال کې د جنت، خو ژوند کوې په دوزخونو کې دوو دې دا دنیا کړه د عقبی په نذرانه کې تېر شو مرادزیه وخت دې کوڼ ولس ته سندرو کې زیات څه پاتې نه دي نور د عمر خزانه کې جار دې شم ساقي له غم مې بیا پنا راوړې ده زیات کړه یو
ستر آرمانونه!
مونږ درنــو درنـــــو، بارونو ته پـــیدا یو مونږه ســــترو آرمــــانونو ته پـــــــیدا یو چې رڼا د مـــــعرفت هر خوا خوره کړي مونږه داســـي لوی کارونو ته پــــــیدا یو چې ورمیږ د غلیم مات په یوه سوک کړي داسي کلکو، ګــــــذارونو ته پــــــــــیدا یو چې په څو ټکو، بیدار کړي ضـــــمیرونه مونږه داسي شــــعارونو ته پــــــــــیدا یو چې اسـرار د دي چـمن ساتي په زړه کې مونږه داسي پټ رازونــــو، ته پـــــیدا یو چې د درد څریکه ،د زړه په غوږو اوري مونږه داســ
د ارواښاد عبدالرحمان بابا له دیوان نه د اوبو یو نظم
ما څو کاله مخکې د ارواښاد عبدالرحمان بابا له دیوان نه د اوبو یو نظم انتخاب کړی و ؛اوس چېې بیا لکه د تل په شان داوبو لانجو زور اخیستی ، بیپاسه او نمکحرامه ګاوڼډیان د خپلو بی آبیو پړه پر افغانانو اچوی! ؛په دې مینځ کې د فقید ناکامورا یا کاکا مراد څخه هم الهام نه اخیستل کیږی؛دا دی دځینو ملګرو او دوستانو په فرمایش هغه د بابا نظم یو وار بیا درپه یادوم په درنښت متقاعد ډ.حمید الله زړور ساپیمړی کتاب ۱۳۸لمبرنظم،د (ي )توري رديف د ډاکټر حمیدالله زړهءور صاپي انتخاب هر چې کښت ېې په بارا
