مقالې
مذاکرات او د پاکستان (فېکستان) لاسوهنې او تجاوزونه
کله چې د دوو لوريو تر منځ په يوه مساءله او موضوع اختلاف راشي د انساني عقل او منطق امر او د مدني ژوند دستور دا دئ چې د اختلاف لوري يو د بل سره خبرې او مذاکرات کوي . خپل دلايل او شواهد وړاندي کوي ، څو متقابل لوري ته قناعت ورکړي او لانجه ختمه شي . منازعه او جنجال هغه وخت راځي چې يو لورۍ شعوري او يا غير شعوري د خپل حق او حدودو نه پورته د بل په مقابل کې عمل کوي . همدا وجه ده چې مقابل لورۍ هم بېتفاوته نه پاته کيږي او عکس العمل ښيي . د حق او حدودو نه پورته عمل به يا قصدي ،شعوري او غرضي و
جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل کولای
سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه روانه ده. د دې جګړې د ورانیو، وینو تویېدو او بدمرغیو شاهد هر افغان دی. په ډېر تاسف سره، لا هم په هېواد کې داسې ډلې شته چې د ټولنیزو ستونزو د حل لپاره د وسلو کارول غواړي او جګړې ته لمن وهي. زموږ ملت باید درک کړي چې دا د ستونزو د رښتیني حل لاره نه ده. جګړه د بشري تاریخ له پخوانیو او ویجاړوونکو پدیدو څخه ده. له لرغونو زمانو راپه دېخوا انسانانو د مادي منابعو د ویش، د واک د ترلاسه کولو، د عقیدې د اختلاف او یا د سیاسي برلاسۍ په خاطر یو له بله سره
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! پنځمه برخه
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! پنځمه برخه وله یې مولوي صیب! چې په تنګ شي، نو په جنګ شي. د پنجاب د جنګ وزیر خواجه اصف او نور لوړپوړي پوځي مشران ښکاره وایې چې کابل دي د پنجاب د امنیت تضمین وکړي، یعني د پاکستان امنیت دې ونیسي چې د دوی له واکه پوره نه دی. د پوځ مشرانو ته چې اتومي وسله لري، د غاښونو پورې وسلوال دی او ځان د نړۍ شپږم پوځ بولي، د داسې طرحې وړاندې کول که یوخوا سپينسترګي او بېشرمي ښۍ، بلخوا د یو پرېوتي او لوېدلي مورال او دریځ استازولي کوي! موږ چې کوچ
پښتو د ډیجیټل کېدو پر لور
پښتو چي د زړو آریایي ژبو له توکم او جملې څخه شمېرل کېږي. څه دپاسه اتیا میلیونه وګړي ورباندي ویل، اورېدل او لیکل کوي. د دې خوږې ژبي د بډایني لپاره په تېرو او بیا را وروستو وختو کي ګڼ شمېر پښتنو په آدبي، فرهنګي او تحقیقي برخه کي چوپړونه ووهل. او اوس هم په لر او بر وطن کي د دې لرغونې ژبي د خدمت لپاره پر پښتو مَینو پښتنو خپلي هڅې نه دي سپمولې. دا چي د شلمي میلادي پېړۍ په وروستیو او د یوویشتمي میلادي پېړۍ په لومړیو کي ټینکالوژي مخ پر ودې او څرخون روانه، او دا دئ اوس د یوویشتمي پېړۍ په درېیمه لسیزه
پانترکيزم؛ فرهنګي اتحاد که سیاسي پروژه؟
پانترکيزم؛ فرهنګي اتحاد که سیاسي پروژه؟ محمدسليم سليمان پانتُرکيزم هغه سیاسي او فکري نظریه ده چې موخه یې د نړۍ د ټولو ترکالاصل ملتونو، قومونو او ژبو د یوې سترې ګډې جغرافیې، واحد سیاسي ځواک او تر ګډ فرهنګي تمدني هویت لاندې راټولول دي. پانتُرکيزم د یو فکري جریان په توګه د نولسمې پېړۍ په وروستیو کې را پیل شو. د دې مفکورې د لومړنیو تخمونو ریښه د روسیې په ترک مېشتو سیمو کې د ترکي ژبو د یووالي له بحثونو سره تړاو لري، خو په رسمي او سیاسي بڼه یې وده هغه مهال تېزه شوه چې د عثماني امپراتورۍ
ایمان ،،فرهنګ ، خواسته ها و سبک زندګی تابع مهاجرت نیست
به نظر شما تغییرات سبک زندگی در نسلهای معاصر چه تأثیری بر درک ما از مفهوم ازدواج و تعهد ات روزمره گذاشته است؟ بهطور طبیعی، سبک زندگی هر فرد تأثیر مستقیمی بر نوع تفکر، برخورد وعکس العمل او دارد و بالعکس نوع تفکر هم نیز بر شیوه زندگی هر انسان اثر میگذارد. نسل جدید ما در سالهای اخیر در معرض تهاجم فرهنگی و فکری بحرانهای چندجانبهای از سوی دشمنان قرار گرفته و بدون تردید، سبک زندگی آنان نیز تحت تأثیر این مهاجرتها همه دچار تغییراتی - چه مثبت و چه منفی - نسبت به نسلهای گذشت
«چپ نو» و سوسیالدموکراسی در افغانستان: بازاندیشی در ایدئولوژی و واقعیت اجتماعی
خلاصه بحث دربارۀ ضرورت یا امکانپذیری «چپ نو» در افغانستان، بازتابی از بحران عمیق سیاسی و فکری در کشور است. در حالیکه احزاب قومی، مذهبی، چپ سنتی، تنظیمهای جهادی و لیبرالـبورژوازی نتوانستهاند پاسخگوی نیازهای عدالت اجتماعی، توسعه و ثبات سیاسی باشند، ایدۀ «چپ نو» بهمثابۀ یک بدیلی اخلاقی و سیاسی در بین مبارزین وطندوست و ترقیخواه مطرح میشود. این مقاله میکوشد با نگاهی تحلیلی و جامعهشناختی، ابعاد نظری و عملی این مفهوم را بررسی کند و نشان دهد که هرگونه احیای اندیشۀ چپ، بدون درک واقعیت
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/طلسم ماته
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! دوهمه برخه د پنجابي پوځ څځه د ډار او وېرې خپسکه چې پر ټول پاکستان او په تېره بیا پر پښتونخوا خپره وه، د PTM او د دې غورځنګ د مشر منظور پښتین په پرلپسې نیوکو او ولسي لاریونونو والوځول شوه. د منظور پښتین، علي وزیر او د غورځنګ د نورو مشرانو او پلویانو ويښوونکو او پاڅوونکو شعارونو او ویناوو پر پنجابي پوځ د پاکستان ځمکه تنور کړه. دلته غواړم د دوی د څو غوښتنو او ویناوو یو لنډیز وړاندې کړم: ــ د جنګي جرمونو ستر جنایکار د پنجاب پوځ دی!
فکري غلامي مه هېروئ !
فکري غلامي مه هېروئ ! نورالحق ن. څلی ۰۶/۱۱/۲۰۲۵ څه ښه وایي:«مریی( غلام )تر هر چا ډېرې چیغې وهي چې زه آزاد یم». د اوسنۍ نړۍ علمي او تکنالوژیکي پرمختګونو دا شونې کړې ده، چې بشریت تر کنټرول لاندې راشي. فکري غلامي هغه بې آوازه وژونکی دی، چې ډېری یې نشي لیدلی خو د بشپړ کنټرول کارنده وسیله ده. استعمارګر او زورور پردي خپل قربانیان (ولسونه) داسې پروګرام کوي تر څو هغسې فکر وکړي چې د همدوی په ګټه واوسي. د فکري مرییتوب یوه مهمه ځانګړتیا دا ده چې قربانیان یې په دې نه پوهېږي چې دوی لا
د مطالعې او زده کړې ارزښت
کچيرې پنځه دقيقې د مطالعې او زده کړې په ارزښت ژور فکر وکړو دی پايلې ته به ورسيږو چې دوامداره مطالعه انسان خپل ځان ښه پېژني، د پرمختګ لار ورته پرانيزي،ارزښت یې لوړوي او نړۍ سره سيال کوي. هغه ملتونه چې د علم او مطالعې قدر کوي، د پرمختګ، سوکالۍ او عزت لوړو څوکو ته رسېدلي دي او راتلونکې د هغوي دې چې هر ورځ زده کړه او مطالعه کوي،د هر لحظی څخه اعظمي ګټه پورته کوي،خپل مغزو ته وده ورکوي چې ارزښت پيدا کړې او نړۍ هغه چاته ارزښت ورکوي چې نوی عصري علومو او ټکنالوژۍ سره سمبالښت ولري. زده کړه یوازې د کتاب
شعرونه
سترګې
چې لري سترګې په دا شانې خمارې ډېر به وباسي دې کلي کې له لارې چې په یو نظر له نورو نه سا اخلي سترګي نه دي بس قاتلې دي خونکارې تش دیدن یې میسر خلکو ته نه دی دم قدم یې په کوڅه کې خلک څارې بې له میو هم نیشه ښکارې له سترګو په نیشه یې عشق له سترګو وهي دارې چې په تش کاته راولولېده بې هوښ شو سترګو وکړې په مرادزي هسې چارې سرلوڅ مرادزی
ګران افغانستان
کاڼي د لعلونه دي بوټي د لونګ ګنم غږ د آزادۍ دې په نړۍ د تورې شړنګ ګنم لوړ د غرو سرونه دي نښه د قدرت ګنم ستا هره دره دې هر غليم لره ګړنګ ګنم هسکه د شمله ده افتخار يي د نسلونو ته ستا زرينه خاوره په سرو ګلونو رنګ ګنم هرچيرې چې اوسم ته مي کله هيريدلې شي ګران افغانستانه!خپل ځان ستا ملنګ ګنم
عمر
شیرین عمر چې جګړه ییز کیږی دریغه دریغه هم له عمقه وېجاړ رسواکیږی دریغه درېغه دا یاران چې دروغ وایی بیا دلته له حده تېره په حکومتولۍ یې سر نه خلاصیږی وېره بېړه! شیرین عمر چې استخباراتی کیږی نیغ په نېغه دتورو انګورو په څېر خرڅېږی درېغه درېغه ! هرخاین بیا دپخوانی او اوسنی لقب لا ندې ځان راپېژنی چې غلا او خیانت مې کړی ډیره شرین عمر چې شو مسخره کته پورته یې ګوره دا غاصب انسان وژونکی ځناور شو بې شمېره عجب وخت عجبه زمانه شوه نو ډارونکې وېره! خاین خایف شو م
د تیمور خاطره
زه افـغـان یـم زه بـچی د سـتر خیـبر یـــم لــه امــو تــر جـیـلـمــــه لــر او بــر یــم د پـامـــیر پـه سـرمې کـــــور دی د بـابـا له مردانـه تــــر جـوزجانـه یـو ټــبر یــم له چـمن کـوټې نـه خـپوریـم ترسـستانــه پــه بامــیانــو پـه تـخار او پـه مــقــر یـم بـدخـشان او کــنــدهــار نــه تـرهـــراتـه زه بابا یــم هـــندوکـش یـمه سپین غریم په پکـتـیا مـزار او ښکلي ننګــرهارکې زه پـه ســوات او باجــوړ اوپيـــښور یم له غـزني اوغـوررنـــه لاړم تــر دهــلي
د بیدارۍ نغمې!
سید عبیدالله نادر دبیدارۍ نغمې ! د ځـــان لیـــــــدلو آئــــــینه په کــار ده د تکـــــــــــبر مقــــــــــابله په کــار ده چې معرفت په نور له ســـــتونزو وځو مونږ ته یو داسـي، وســـــیله په کار ده چې مونږ له خــــوبه د غــفلت پاڅـوي د ویښـیدو داسي ، څـــــپه په کــــار ده چې کاروانه ســـره یو ځــای شو مونږ د علم و فــن سر قــــــافله په کــــار ده چې تحجر له ژونده وځـــــــو، په ویاړ د مدني ژو
پنجاب او د افغان وینه
پنجاب او د افغان وینه وینې زموږ دې ډالرونه پرې پنجاب وګټل ټپوس، ښکاري مرغان سیالۍ کې له عقاب و ګټل ګېدړ واکمن شو چې زمریانو له ځنګله بار کړل غلام جوارۍ کې جایدادونه له ارباب وګټل(۱) ځینو وطن لکه پسه په قصابانو خرڅ کړ چا خپل وطن او تاریخ دواړه له قصاب وګټل یادوونه: (۱ ) هغه وخت ته اشاره چې اوسنی پاکستان، د پنجاب په ګډون د لوی افغانستان برخه وه. سرلوڅ مرادزی
پنجاب او د افغان وینه
وینې زموږ دې ډالرونه پرې پنجاب وګټل ټپوس، ښکاري مرغان سیالۍ کې له عقاب و ګټل زمریانو بار کړل له ځنګله چې ګېدړ واکمن شو غلام جوارۍ کې جایدادونه له ارباب وګټل(۱) ځینو وطن لکه پسه په قصابانو خرڅ کړ چا خپل وطن او تاریخ دواړه له قصاب وګټل یادوونه: (۱ ) هغه وخت ته اشاره ده چې اوسنی پاکستان، د پنجاب په ګډون د لوی افغانستان برخه وه. مرادزی
سیال
چې ټول قوم مې په علم سمبال نه شي دی نړې سره به هيڅکله سيال نه شي چې سالار د پښتنو مينځ کې پيدا شي ياغدار شي يا رټلې خوشحال خان شي بيا ترې تمه د پښتو او پښتون مه کړه چې غلام ابن غلام په خيال روان شي دا افسوس دې سل افسوس پښتنو کښې پښتنې ميندې رالوی کړي پردي پال شي
حقیرمي مه بوله
که خـواریم که غـریب یم حقـیرمي مه بـوله په تاریخ کي مي لټه بیا مي هـلته وتـوله په سترګو وینې په زوی لوړې جګړه غواړې بیاسره معلوم یو په جګړه کي سـره ټوله څه مهال ترمخ وه په لسګون ځواک دلته حاکم دغه خوارغریب ملت کړه د دوی کمبله ټوله دالاپي شــاپي نــه دي دتاریــخ زرغونه پــاڼه الله مــوکــړه په برخه دا وشـړه سـوه ټوله راځۍ چــي ســـره یوســولاسونه ســره ورکو خپل ملک مودی آزادسره جوړبېکو په سوله
د اندیښنو سفر!
داندیښنو سفر } زه په ژړا او اندیښنو دا ، ســـــــتا له ښاره ځمه په خپل غمـــــــو او په سلګو ، له دې دیاره څمه عمرونه سترګی زما ستړي ستا په لاره کې شوی اوس په سفر له تریــــــــــــــخوالي د انتظاره ځمه داستـــا په غم کې می آرام و صبر ورکړ له لاس زه د دردونو طـــــــــــــوفانو کې ، ناقراره ځمه لـــــــکه کشتی چې شی راګیره د طو فان په څپو زه ړنګه بنګه ستـــــــا غمو کې ، پدې لاره څمه هر چا سره وي په دې بڼ کې ، له خزان هم امید زه بد نصـــــــــــــیب
