مقالې
پاکستان د دوکې او ترهګرۍ ځاله !
پاکستان د دي فارسی ضرب ا لمثل څخه چی ګویا ( تا احمق در جهان باقیست مفلس دّرنمی ماند)د دي ضرب المثل څخه یی ډیری ګټي د احمقانو نه او چتې کړې ، چې په تاریخ کې ساری نه لري ، او دا ضرب المثل یی دخپل د تأ سیس نه تر ننه پوري خپل سر مشق وګرځوی ، او د یوې لویه دنیا او لویو قدرتونو څخه یی خر جوړ کړی . خصوصآ آمریکا ته یی لویه دوکه ورکړه ،او ورپسي عربانو ته، یعني ظاهرأ په نامه د دې چې مونږ ګوندی ترهګری محوه کوو ، او په دي چال او فریب سره یی ډیری پیسی لاس ته راوړې ، په داسي حال کې چی ترهګر هم دوی په خپله
ایا نوې مارشلا پنجاب ژغورلی شي؟ دوهمه برخه
لکه چې په تېره لیکنه کې ورته اشاره وشوه، د پاکستان په اساسي قانون کې په ۲۰۲۴ کال، لومړی ۲۶ تعدیل او د ۲۰۲۵ کال د نومبر په۱۲ مه، بیا ۲۷ تعدیل ورو ورو د پوځ مطلق العنان واک ته لار هواره او د مارشلا یوه نوې بڼه یې رامنځته کړه. پوځ لومړي په پارلمان، بیا په قضاییه قوه او وروسته یې په اجراییه قوه یرغل وروړ، خو دا یرغل په ښکاره وسلوال نه وو، بلکې نرم او په قانون کې د بدلون (Institutional Coup) ، تر چتر لاندې تر سره شو. د پاکستان پوځ ته چې حقیقت کې د پنجابي پوځ اصطلاح ورته مناسبه ښکاري، ځکه د
ایا نوې مارشلا پنجاب ژغورلی شي؟
په پاکستان کې د اساسي قانون ۲۷ تعدیل(Amendment )، د پوځي واکمن حکومت(مارشلا) لپاره لاره هواره کړه او په پاکستان دننه، ګاونډ او بهر کې یې لویه اندیښنه رامنځته کړه! ښه به دا وي چې لومړی د پاکستان په اساسي قانون کې تر ۲۷ تعدیل مخکې چې دې پنجابي مارشلا ته یې زمینه مساعده کړه، ۲۶ تعدیل ته پاملرنه وکړو. په ۲۶ تعدیل کې لومړی ځل په ۲۰۱۹ کال کې د دې قانون په ۵۱ ماده کې د پارلمان د غړو په شمېر کې بدلون راووستل شو او هم یې په ۱۰۶ ماده کې د صوبایې اسامبلې جوړښت بدل کړ. دا دواړه تعدیلونه په ۲۰۲۴ ک
انسان اعم از مرد وزن از منظر قرآن کریم
انسان اعم از مرد وزن از منظر قرآن کریم لا مقطوعةولا ممنوعة از منظر قرآن کریم انسان مظهر جلال و جمال خداوند و داراي ارزشها و خصوصیت هایی است كه او را از ديگر موجودات به تمام معنی ممتاز ساخته و كرامت بخشيده است؛ در آیات قرآن براي انسان جايگاه و خصوصیت هاي مثبت و منحصر به او مطرح شده است که برای دیگر موجودات نیست؛ در ادامه به پارهای از آن خصوصیت ها اشاره میکنیم: زمین و زمان براي انسانهاست؛ خداوند تمام زمین و موجودات آن را براي انسان خلق کرده است: «هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ ما ف
باران؛ ورو ورو ورېده
باران؛ ورو ورو ورېده ولي الله ملکزی باران له ځمکې سره د آسمان د پټې او غلچکۍ مینې راز او له تلوسو ډکه نازولې زمزمه ده چې د هسک په لمنو کې را ټوکیږي او بیا د ځمکې په غیږې کې آرام مومي. باران د مینې، فراق او وصال سندره ده چې د ستړي ژوندانه په شور ماشور کې چوپېږي او موږ ته را زده کوي چې ښکلا په زغم او بریا په نرمۍ کې ده. کله چې باران وریږي نو داسې محسوسيږی لکه د وخت په مزل کې چې د یوې شېبې لپاره هرڅه په ټپه ولاړ وي؛ یوازې د څاڅکو ټېل ماټېل وي او وجدان د یوې ژورې خاموشۍ په لټه کې
کلتوري او تاریخي میراثونه، د ولس د هویت ژوندۍ نښې
د هر ملت د تاریخ او تمدن بنسټ د هغه د کلتوري او تاریخي میراثونو په ستنو ولاړ وي، دغه میراثونه نه یوازې د تېرو نسلونو ژوند، دودونه، فکر او هنرونه انځوروي، بلکې د راتلونکو نسلونو لپاره د هویت، ویاړ او زدهکړې ژوندۍ سرچینې هم دي. افغانستان، چې د لرغوني تمدن او بډایه کلتور خاوره ده، د تاریخ په اوږدو کې د مېړانې، سرښندنې او پوهې په ډګر کې تل ویاړلی هېواد پاتې شوی دی، زموږ د نیکونو د ژوند نښې، د تاریخي آثارو، کلاګانو، مقبرو او مدني ودانیو په بڼه لا هم زموږ د ملت د عزت او غیرت څرګندې نښې دي.
مذاکرات او د پاکستان (فېکستان) لاسوهنې او تجاوزونه
کله چې د دوو لوريو تر منځ په يوه مساءله او موضوع اختلاف راشي د انساني عقل او منطق امر او د مدني ژوند دستور دا دئ چې د اختلاف لوري يو د بل سره خبرې او مذاکرات کوي . خپل دلايل او شواهد وړاندي کوي ، څو متقابل لوري ته قناعت ورکړي او لانجه ختمه شي . منازعه او جنجال هغه وخت راځي چې يو لورۍ شعوري او يا غير شعوري د خپل حق او حدودو نه پورته د بل په مقابل کې عمل کوي . همدا وجه ده چې مقابل لورۍ هم بېتفاوته نه پاته کيږي او عکس العمل ښيي . د حق او حدودو نه پورته عمل به يا قصدي ،شعوري او غرضي و
جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل کولای
سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه روانه ده. د دې جګړې د ورانیو، وینو تویېدو او بدمرغیو شاهد هر افغان دی. په ډېر تاسف سره، لا هم په هېواد کې داسې ډلې شته چې د ټولنیزو ستونزو د حل لپاره د وسلو کارول غواړي او جګړې ته لمن وهي. زموږ ملت باید درک کړي چې دا د ستونزو د رښتیني حل لاره نه ده. جګړه د بشري تاریخ له پخوانیو او ویجاړوونکو پدیدو څخه ده. له لرغونو زمانو راپه دېخوا انسانانو د مادي منابعو د ویش، د واک د ترلاسه کولو، د عقیدې د اختلاف او یا د سیاسي برلاسۍ په خاطر یو له بله سره
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! پنځمه برخه
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! پنځمه برخه وله یې مولوي صیب! چې په تنګ شي، نو په جنګ شي. د پنجاب د جنګ وزیر خواجه اصف او نور لوړپوړي پوځي مشران ښکاره وایې چې کابل دي د پنجاب د امنیت تضمین وکړي، یعني د پاکستان امنیت دې ونیسي چې د دوی له واکه پوره نه دی. د پوځ مشرانو ته چې اتومي وسله لري، د غاښونو پورې وسلوال دی او ځان د نړۍ شپږم پوځ بولي، د داسې طرحې وړاندې کول که یوخوا سپينسترګي او بېشرمي ښۍ، بلخوا د یو پرېوتي او لوېدلي مورال او دریځ استازولي کوي! موږ چې کوچ
پښتو د ډیجیټل کېدو پر لور
پښتو چي د زړو آریایي ژبو له توکم او جملې څخه شمېرل کېږي. څه دپاسه اتیا میلیونه وګړي ورباندي ویل، اورېدل او لیکل کوي. د دې خوږې ژبي د بډایني لپاره په تېرو او بیا را وروستو وختو کي ګڼ شمېر پښتنو په آدبي، فرهنګي او تحقیقي برخه کي چوپړونه ووهل. او اوس هم په لر او بر وطن کي د دې لرغونې ژبي د خدمت لپاره پر پښتو مَینو پښتنو خپلي هڅې نه دي سپمولې. دا چي د شلمي میلادي پېړۍ په وروستیو او د یوویشتمي میلادي پېړۍ په لومړیو کي ټینکالوژي مخ پر ودې او څرخون روانه، او دا دئ اوس د یوویشتمي پېړۍ په درېیمه لسیزه
شعرونه
دنوروئې پڅه
ته چي ځان ترنوروپوه بـولـې پڅه ونـــوروتـــــه په ګــــوته نغـــوتې کـوې پڅه لارښـوونه اوګلې ونــوروتـه کـوې نــه وینې خــــپل عـیـب وګړوته ګهېږې پڅه سمون له ځانه پایله وه نورڅه کوي ځان دي دی هـېــرکړی ګــډ پردو ته ئې پڅه خبـري ډېرآسانه کړنه بیاستـونزمنه وړوکې کــړنه ښه ده ډېـر ویل اوبهـانې پڅه ته به راته وائې چي ګډئې ته پخپله ښه وائې: ځان به کم زه سم خودنوروئې پڅه
سترګې
چې لري سترګې په دا شانې خمارې ډېر به وباسي دې کلي کې له لارې چې په یو نظر له نورو نه سا اخلي سترګي نه دي بس قاتلې دي خونکارې تش دیدن یې میسر خلکو ته نه دی دم قدم یې په کوڅه کې خلک څارې بې له میو هم نیشه ښکارې له سترګو په نیشه یې عشق له سترګو وهي دارې چې په تش کاته راولولېده بې هوښ شو سترګو وکړې په مرادزي هسې چارې سرلوڅ مرادزی
ګران افغانستان
کاڼي د لعلونه دي بوټي د لونګ ګنم غږ د آزادۍ دې په نړۍ د تورې شړنګ ګنم لوړ د غرو سرونه دي نښه د قدرت ګنم ستا هره دره دې هر غليم لره ګړنګ ګنم هسکه د شمله ده افتخار يي د نسلونو ته ستا زرينه خاوره په سرو ګلونو رنګ ګنم هرچيرې چې اوسم ته مي کله هيريدلې شي ګران افغانستانه!خپل ځان ستا ملنګ ګنم
عمر
شیرین عمر چې جګړه ییز کیږی دریغه دریغه هم له عمقه وېجاړ رسواکیږی دریغه درېغه دا یاران چې دروغ وایی بیا دلته له حده تېره په حکومتولۍ یې سر نه خلاصیږی وېره بېړه! شیرین عمر چې استخباراتی کیږی نیغ په نېغه دتورو انګورو په څېر خرڅېږی درېغه درېغه ! هرخاین بیا دپخوانی او اوسنی لقب لا ندې ځان راپېژنی چې غلا او خیانت مې کړی ډیره شرین عمر چې شو مسخره کته پورته یې ګوره دا غاصب انسان وژونکی ځناور شو بې شمېره عجب وخت عجبه زمانه شوه نو ډارونکې وېره! خاین خایف شو م
د تیمور خاطره
زه افـغـان یـم زه بـچی د سـتر خیـبر یـــم لــه امــو تــر جـیـلـمــــه لــر او بــر یــم د پـامـــیر پـه سـرمې کـــــور دی د بـابـا له مردانـه تــــر جـوزجانـه یـو ټــبر یــم له چـمن کـوټې نـه خـپوریـم ترسـستانــه پــه بامــیانــو پـه تـخار او پـه مــقــر یـم بـدخـشان او کــنــدهــار نــه تـرهـــراتـه زه بابا یــم هـــندوکـش یـمه سپین غریم په پکـتـیا مـزار او ښکلي ننګــرهارکې زه پـه ســوات او باجــوړ اوپيـــښور یم له غـزني اوغـوررنـــه لاړم تــر دهــلي
د بیدارۍ نغمې!
سید عبیدالله نادر دبیدارۍ نغمې ! د ځـــان لیـــــــدلو آئــــــینه په کــار ده د تکـــــــــــبر مقــــــــــابله په کــار ده چې معرفت په نور له ســـــتونزو وځو مونږ ته یو داسـي، وســـــیله په کار ده چې مونږ له خــــوبه د غــفلت پاڅـوي د ویښـیدو داسي ، څـــــپه په کــــار ده چې کاروانه ســـره یو ځــای شو مونږ د علم و فــن سر قــــــافله په کــــار ده چې تحجر له ژونده وځـــــــو، په ویاړ د مدني ژو
پنجاب او د افغان وینه
پنجاب او د افغان وینه وینې زموږ دې ډالرونه پرې پنجاب وګټل ټپوس، ښکاري مرغان سیالۍ کې له عقاب و ګټل ګېدړ واکمن شو چې زمریانو له ځنګله بار کړل غلام جوارۍ کې جایدادونه له ارباب وګټل(۱) ځینو وطن لکه پسه په قصابانو خرڅ کړ چا خپل وطن او تاریخ دواړه له قصاب وګټل یادوونه: (۱ ) هغه وخت ته اشاره چې اوسنی پاکستان، د پنجاب په ګډون د لوی افغانستان برخه وه. سرلوڅ مرادزی
پنجاب او د افغان وینه
وینې زموږ دې ډالرونه پرې پنجاب وګټل ټپوس، ښکاري مرغان سیالۍ کې له عقاب و ګټل زمریانو بار کړل له ځنګله چې ګېدړ واکمن شو غلام جوارۍ کې جایدادونه له ارباب وګټل(۱) ځینو وطن لکه پسه په قصابانو خرڅ کړ چا خپل وطن او تاریخ دواړه له قصاب وګټل یادوونه: (۱ ) هغه وخت ته اشاره ده چې اوسنی پاکستان، د پنجاب په ګډون د لوی افغانستان برخه وه. مرادزی
سیال
چې ټول قوم مې په علم سمبال نه شي دی نړې سره به هيڅکله سيال نه شي چې سالار د پښتنو مينځ کې پيدا شي ياغدار شي يا رټلې خوشحال خان شي بيا ترې تمه د پښتو او پښتون مه کړه چې غلام ابن غلام په خيال روان شي دا افسوس دې سل افسوس پښتنو کښې پښتنې ميندې رالوی کړي پردي پال شي
حقیرمي مه بوله
که خـواریم که غـریب یم حقـیرمي مه بـوله په تاریخ کي مي لټه بیا مي هـلته وتـوله په سترګو وینې په زوی لوړې جګړه غواړې بیاسره معلوم یو په جګړه کي سـره ټوله څه مهال ترمخ وه په لسګون ځواک دلته حاکم دغه خوارغریب ملت کړه د دوی کمبله ټوله دالاپي شــاپي نــه دي دتاریــخ زرغونه پــاڼه الله مــوکــړه په برخه دا وشـړه سـوه ټوله راځۍ چــي ســـره یوســولاسونه ســره ورکو خپل ملک مودی آزادسره جوړبېکو په سوله
