اسرایلي ځواکونو په غزه کې هوايي بمباري کړې
د راکټ حمله او اسرایلي هوايي بمباري په داسې حال کې شوي چې د اسرایل او فلسطینیانو ترمنځ تاو تریخوالی او تشدد زیات شوی دی. تېره هفته یروشلم سره نژدې د یو سېناګاګ نه بهر یو فلسطيني اووه یهودیان ووژل او د وېسټ بېنک به جنین ښار کې اسرایلي ځواکونو 10 فلسطینیان وژلي دي
د پاکستان استازي ته د فايق غبرګون: پر ښځو د طالبانو بنديزونه افغاني نه، بلکې د طالبانو کلتور دی
په ملګرو ملتونو کې د پاکستان د دایمې استازي منیر اکرم وروستیو څرګندونو په دې سازمان کې د افغانستان د دایمې استازولۍ سرپرست نصیر احمد فایق غبرګون راپارولی دی. منیر اکرم ویلي وو، چې په افغانستان کې پر ښځو لګول شوي بنديزونه له مذهب سره هېڅ تړاو نهلري او دا یې پښتنو د کلتور يوه برخه بللې خو نصیر احمد فایق پر زدهکړو د طالبانو د بندیز پرېکړه طالبانی کلتور بللی دی. د ملګرو ملتونو په سازمان کې د پاکستان استازي منیر اکرم د چهارشنبې په ورځ د ياد سازمان په مرکزي دفتر کې په افغانستان کې د بشري وضعیت په اړه یوې غونډې ته په وينا کې وويل: "زما په اند هغه محدوديتونه چې د افغان موقت حکومت لهخوا پر ښځو وضع شوي، له دين سره تړاو نهلري، بلکې د پښتنو عجيب او غريب فرهنګ پر اساس دي." هغه ادعا وکړه، چې دا د پښتنو په کلتور کې دي، چې ښځې په کور کې وساتل شي او د ده په وینا دا د افغان کلتور یو حقیقت دی، چې له سلګونو کلونو راهیسې روان دی. د منير اکرم څرګندونو په غبرګون کې په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي استازولۍ سرپرست، نصیر احمد فایق په دې غونډه کې وویل، چې افغان طالبان هم د نجونو او ښځو پر زدهکړو او کار کولو بنديزونو لپاره، له کلتور څخه د یوې بهانې په توګه کار اخلي او زياته يې کړه چې دا د افغانانو کلتور نهدی. نوموړي ويلي: "زه غواړم ووایم چې د طالبانو کړنې اسلامي ریښې نهلري او د اسلام خلاف دي او له افغاني کلتور سره هیڅ تړاو نهلري. زه له خپل ګران ورور منیر اکرم سره موافق نهیم. دا هيڅکله هم د افغان ولس، حتی د پښتنو کلتور نهدی. له بده مرغه، په هغو سیمو کې چې له تېرو شلو کلونو راهیسې د طالبانو تر ولکې لاندې وې، ښوونځي يې سوځول ، نجونې او حتی هلکان یې ښوونځیو ته نه پرېښودل." په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د استازولۍ سرپرست زیاته کړه، ان د پاکستان په شمالي وزیرستان کې چې اکثریت اوسېدونکي یې پښتانه دي، هيڅکله سیمهییزو اوسېدونکو خپلې لوڼې ښوونځیو ته له تګ نهدي منع کړي. په ملګرو ملتونو کې د پاکستان دایمي استازي دغو څرګندونو په ټولنیزو رسنیو کې هم بېلابېل غبرګونونه راپارولي دي. په ایران کې د افغانستان مخکېني سفیر غفور لېوال پر ټویټر تند غبرګون کې ویلي "د افغانانو د فرهنګ (کلتور) په اړه ستا نامسئولانه څرګندونې د یوې ژورې ناپوهۍ، ناخبرۍ او بېفرهنګۍ نښې دي." د افغانستان د جمهوري نظام د دفاع وزارت مرستیال شاه محمود میاخيل وايي، په پاکستان کې ملیونونه نجونې ښوونځیو ته نهشي تللی "خو بیا هم د ډیورند دواړه غاړو ملیونونه پښتنې نجونې زدهکړو ته ځي او د ټولنې فعالې غړې دي." نوموړي په خپل ټویټر لیکلي، "طالبان د پښتنو استازولي نهشي کولای." د اطلاعاتو او کلتور وزارت پخوانی وزیر او د پخواني ولسمشر حامد کرزي د دفتر مخکېنی مشر کریم خرم بیا وايي "دا د هند پر نیمه وچه د تېرو شویو استعمارګرو خبرې دي چې پښتنو کې یې پر تعلیم خلک بندیانول او چین تهیې تریاک لېږل. د منیر اکرم خبرې د مسخ شوي او استعمار وهلي ذهن خبرې دي." د ملالې یوسفزۍ پلار او د نجونو د زدهکړو فعال ضیاالدین یوسفزي بیا ویلي چې ښاغلی منیر دې په ملګرو ملتونو کې د ناسمو څرګندونو په اړه له پښتنو بخښنه وغواړي. نوموړي پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي "غازي امانالله خان په ۱۹۲۱ کال ښوونځی پرانیستی، داسې مهال چې تاسې پيدا نهوئ". دا لومړی ځل نهدی چې یوه پاکستاني چارواکي، د طالبانو لهخوا پرافغان ښځو بنديزونه د افغانانو کلتور بولي بلکې تر دې مخکې د پاکستان پخواني لومړي وزیر عمران خان د ۱۴۰۰ لمریزک ال د ليندۍ مياشتې په ۲۹ نېټه، په اسلام اباد کې د اسلامي همکاریو سازمان په غونډه کې وویل، چې هره ټولنه د بشري حقونو او د ښځو او نجونو د حقونو په اړه بېل نظر او کلتور لري. نوموړي ادعا کړې وه، چې طالبان اکثرا پښتانه دي او په پښتون مېشتو سیمو کې کورنۍ دې ته چمتو نهدي، چې خپلې لوڼې حتی له امتیازاتو سره هم ښوونځي ته واستوي. د عمران خان دغه څرګندونې په سیاسي او ټولنیزه کچه د افغانانو له توند غبرګون سره مخ شوې او دا یې یو سپکاوی بللی و. د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي د عمران خان څرګندونې په افغانستان کې د تفرقې رامنځته کولو یوه هڅه بللې وه. وروسته له هغه چې طالبانو د دويم ځل لپاره د افغانستان واک تر لاسه کړ، پر ښځو او نجونو يې سخت بندیزونه ولګول. د نجونو او ښځو پر مخ د منځنيو ښوونځيو او پوهنتونونو د دروازو تړل او په دې وروستيو کې د خصوصي پوهنتونونو په ازموينه کې د هغوى په ګډون بنديز لګول د دغو بنديزونو يوه برخه ده. طالبانو د روغتیايي سکتور سربېره ښځې په کورنیو او بهرنیو نادولتي ادارو کې هم له کار کولو منع کړي دي، چې له امله يې په افغانستان کې یو شمېر مرستندویه بنسټونو خپل فعاليتونه ودرول. د پراخو غبرګونونو سره سره، طالبانو تر اوسه د دغو بندیزونو د لرې کولو په اړه غور نهدی کړی.
اوزبیکستان د ریل پټلۍ له لارې افغانستان ته انتقالات وځنډول
د ازبیکستان د ریل پټلۍ ملي ادارې پرون (چهارشنبه فبرورۍ لومړۍ) افغانستان ته د اورګاډې له لارې د انتقالاتو بهیر د ځنډېدو خبر ورکړی دی.
پر طالبانو د امريکا نوي بنديزونه به اغېز ولري؟
د امریکا د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن په افغانستان کې د ښځو پر زدهکړې او کار د بندیزونو په غبرګون کې پر طالبانو د ویزې نوي بندیزونه اعلان کړل. بلېنکن پرون چهارشنبې په یوه بیان کې وویل، د طالبانو پر یو شمېر اوسنیو او پخوانیو غړیو، د غیردولتي امنیتي ډلو پر غړیو او نورو هغو کسانو چې ګومان کېږي په افغانستان کې پر ښځو او نجونو د لګول شویو محدودیتونو مسوول یا پهکې دخیل دي، د ویزې یا سفر کولو دغه نور بندیزونه لګوي. نوریاس نوري د سیاسي چارو د پوه او د باور غورځنګ له مشر نجیب ازاد څخه د مرکې په پیل کې په دې اړه چې ایا دغه بندیزونه به اغېز ولري، د هغه نظر پوښتلی. د ښاغلي ازاد مرکه د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:
امریکا پر طالبانو د ویزې تازه محدودیتونه اعلان کړل
متحدو ایالتونو د چهار شنبې په ورځ فبروري لومړۍ (سلواغې ۱۲) د افغان میرمنو او نجونو د کار او تعلیم په وړاندې د محدودیتونو د لګیدو له امله پر طالبانو د ویزې تازه محدودیتونه اعلان کړل.
د اسلام اباد پوليسو شېخ رشيد نيولی دی
د اسلام اباد پولیسو د عوامي مسلم ليګ مشر او په تېر د پاکستان تحریک انصاف په حکومت کې مرکزي وزیر شېخ رشيد پوليسو نيولی دی، په هغه تور دی چې د يو سازش لاندې یې د پخواني صدر اصف علي زرداري ژوند په خطره کې اچولی دی.
مرکزي کابينه: د ترهګرۍ ضد قامي یووالی د وخت ضرورت دی
د پاکستان مرکزي کابينې په پېښور کې په جومات کې دننه ځانمرګی بريد غندلی، او په ټولو سياسي ګوندونو یې زور راوړی چې د ترهګرۍ ضد قامي يووالی او يو غږ د وخت ضرورت دی.
افغانستان کې داعش سره د یوځای کیدو هڅه؛ امریکایي تبعه په ۱۰ کاله زندان محکوم شو
د متحدو ایالتونو یوې فدرالي محکمې د چهار شنبې په ورځ فبروري لومړۍ (سلواغې ۱۲) یو کس په افغانستان کې له داعش سره د یوځای کیدو د هڅې له امله په ۱۰ کاله زندان محکوم کړ.
د ایران ولسمشر وایي وټسپ او انسټاګرام به یې په هېواد کې همداسې بند وي
واشنګټن ــــ د ایران ولسمشر ابراهیم ریسي ویلي، وټسپ او انسټاګرام به همداسې تړلي وي او تور یې پورې کړی چې دوی په دغه هېواد کې د لاریونونو په راپارولو کې ونډه لرله کوم چې د تېرو څه باندې څلورو میاشتو راهیسې روان دي. په ایران کې له پولیسو سره د 22 کلنې کردۍ ایرانۍ له مړې کېدو وروسته د سپټمبر له نیمایي راهیسې سخت لاریونونه روان دي. ولسمشر ریسي د نهې- سه شنبې په ورځ ماښام د ایران په سرکاري ټیلیویژن په خپله وینا کې وویل، چې د میټا په نامه د امریکا د انټرنېټ د سترې کمپنۍ دغه دوه اپلېکېشنونه "په دې وروستیو لاریونونو کې د نا امنۍ جرړې وې." دغه دواړه انلاین خدمات وروسته له هغې چې په ایران کې چارواکو د فیسبوک، ټوېټر، یوټیوب، ټیلېګرام او ټېک ټاک باندې بندیز ولګاوه زیات کارېدل. د ایران ولسمشر وویل د ټولنیزو رسنیو دغو دوو اپلیکېشنونو ته به یوازې هغه وخت د فعالیت اجازه ورکړل شي که دوی په ایران کې قانوني استازی ولري چې د دوی د کارونو ذمه واري پر غاړه واخلي. د ایران د مخابراتو وزیر عیسی زریپور د چارشنبې- شورو په ورځ وویل چې د دې هېواد د ملي امنیت عالي شورا د ولسمشر، د عدلیې او د پارلمان د مشر په موجودګۍ کې د وټسپ او انسټګرام د پرله پسې بندولو منظوري ورکړې ده. د ایران ولسمشر وایي د خپل هیواد مشرانو ته ویلي چې د انټرنېټ خنډونه د ایران د خلکو لپاره د ناخوښۍ سبب کیږي، ځکه چې وایي په وروستیو کلونو کې ایران له نړۍ سره یو ډېر پیوند هیواد وو. د ایراني حکومت پخواني ویاند علي ربيعي د تېرې میاشتې په وروستیو کې خبرداری ورکړی وو چې په ایران کې د شاوخوا درې میلینه کمپنیو او د 12 میلینه کسانو کارونه له انټرنیټ سره تړلي دي.
ملګرو ملتونو کې د پاکستان سفیر: پر ښځو محدودیت د پښتنو د فرهنګ جز دی؛ فایق: د طالبانو فرهنګ دی نه د پښتنو
ملګرو ملتونو کې د پاکستان استازي د چهار شنبې په ورځ فبروري لومړۍ (سلواغې ۱۲) په افغانستان کې د بشري وضعیت په اړه په ملګرو ملتونو کې د یوې غونډې پرمهال وویل پر افغان میرمنو لګول شوي محدودیتونه له دین سره ربط نلري او دا د پښتنو د فرهنګ یوه برخه ده. خو د افغانستان د نماینده ګۍ سرپرست دا څرګندونې رد کړې
د ښځو د حقونو افغانه او ایرانۍ فعالې محبوبه سراج او نرګس محمدي د نوبل د سولې جایزې ته ونومول شوې
واشنګټن ـــــ د افغانستان د ښځو د حقونو فعاله محبوبه سراج او د بشري حقونو ایرانۍ فعاله نرګس محمدي د 2023م کال لپاره د نوبل د سولې جایزې ته نومول شوې دي. د ښځو د حقونو لپاره په افغانستان او ایران کې د دوی مبارزه ستایل شوې دي. د اوسلو د سولې څېړنیز انسټېټیوټ (پي آر ای او) چې هر کال د نوبل د سولې جایزې د امیدوارانو نوملړ ترتیبوي، د فرورۍ په لومړۍ نېټه پر خپله ویبپاڼه په خپاره کړي بیان کې ویلي د بشري حقونو مبارزینو ته توجه ضروري ده. د دغې جایزې د سږ کال د امیدوارانو په فهرست کې په نړۍ کې د بشري حقونو د څو نورو فعالانو او ملاتړو ادارو نومونه هم شامل دي. د دې ادارې مشر هېنریک اوردل ویلي چې په افغانستان او ایران کې جابرانه حکومتونو په تېر یو کال کې د ښځو حقونه تر پښو لاندې کړي دي، وایي که ایران د جنسي برابرۍ لپاره احتجاج کوونکو ته د مرګ سزا ورکړې خو طالبانو افغانې ښځې په پوهتونونو کې له تعلیمه منع کړې دي: "سږکال زموږ د فهرست په سر کې د بشري حقونو فعالان شته چې د ښځو لپاره کار کوي، په ځانګړې توګه له افغانستان او ایرانه محبوبه سراج او نرګس محمدي پکې شاملې دي." د اوسلو د څېړنیز مرکز مشر وایي په افغانستان کې د ښځو د حقونو، کار او تعلیم لپاره د هلوځلو او د افغانستان په سیاست کې د ښځو د ګډون د حق په برخه کې د ملاتړ په بنیاد یې د محبوبې سراج نوم د نوماندانو په نوملړ کې شامل کړی دی. د اوسلو د سولې څېړنیز انسټیټیوټ وایي سږ کال د نوبل د سولې جایزې د امیدوارۍ لپاره له 300 تر 500 پورې نومونه ورسره درج شوي دي، چې وایي د پینځو تنو او درو ادارو نومونه په وروستي نوملړ کې شامل شوي دي. دغه اداره وایي که د نوبل کمېټۍ غواړي د بشري حقونو لپاره د عدم تشدد پر سوله ییزه مبارزه رڼا واچوي، نرګس محمدي او محبوبه سراج په ایران او افغانستان کې د ښځو د حقونو د خوندیتوب په برخه کې د دوی د نه ستړي کېدونکو هڅو په بنیاد د دې جایزې زیاتې حقداره دي. 74 کلنه محبوبه سراج په تېرو شلو کلونو کې په افغانستان کې د ښځو د حقونو او د بډو رشوتو په خلاف د مبارزې له کبله مشهوره ده او د 2021م کال په اګست کې په افغانستان کې د طالبانو له بیاواکمنېدو وروسته له هېواده نه ده وتلې او د ښځو په اړه د طالبانو د پرېکړو په ضد هم وخت په وخت اواز اوچتوي. هغې 26 کاله په جلاوطنۍ کې تېر کړي وو او په 2003م کال کې افغانستان ته ستنه شوه چې لا هم په خپل هېواد کې ژوند کوي. نرګس محمدي د ایران د بشري حقونو مخکښه فعاله او خبریاله ده چې د ښځو د حقونو او د مرګ د سزا د ختمولو لپاره یې مبارزه کړې ده. هغه څو ځله بندي شوې او اوس هم "د حکومت خلاف پروپېګندې" خپرولو او نورو تورونو په تور د اوږدې مودې د بند سزا تېروي، د هغې قید په نړیواله کچه غندل شوی دی. د ټولنیزو رسنیو ګڼ شمېر افغانو کاروونکو د نوبل د سولې جایزې ته د محبوبې سراج د نوماندۍ هرکلی کړی او دا یې د افغانو ښځو لپاره ښه زېری بللی دی خو ډېرو بیا ورباندې نیوکه کړې ده او وایي چې هغه د دې جایزې لپاره وړ امیدواره نه ده.
پاکستان د جومات د مرګوني چاودنې په تړاو ۲۳ کسان نیولي
پاکستاني چارواکو د چهار شنبې په ورځ فبروري لومړۍ (سلواغې ۱۲) وویل چې د پیښور ښار د پولیسو د مرکز په جومات کې یې د چاودنې په تړاو ۲۳ شکمن کسان نیولي دي.
متقي: پاکستان دې د پېښور چاودنې دقیقه پلټنه وکړي، افغانستان ته دې د پړې ګوته نه نیسي
واشنګټن ـــــ د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي دا خبره رد کړې ده چې ګواکې په پېښور چاودنه کې د افغانستان خاوره کارول شوې ده او وایي پاکستان دې افغانستان ته د ملامتۍ ګوته نه نیسي او کورنۍ پلټنې دې یې وکړي. د پاکستان د دفاع او کورنیو چارو وزیرانو وړمه ورځ تور لګولی وو چې د دې برید لپاره وسلوالو پاکستاني طالبانو د افغانستان خاوره کارولې ده، خو ټي ټي پي په دې برید کې لاس لرل رد کړي دي. د پښتونخوا پولیس په دې اړه پلټنه کوي چې څنګه یو ځانمرګی بریدګر په پولیس لاین کې دننه تر یو جوماته ورسېد او تر سلو زیات کسان یې ووژل، پولیس چارواکي وایي ځینې مشکوک کسان یې نیولي دي او له هغوی د پلټنې په بنیاد دا ویلای شي چې کېدای شي له بریدګر سره "داخلي مرسته" شوې وي. د پاکستان د دفاع وزیر خواجه آصف د جنورۍ پر 31مه قومي اسمبلۍ ته په وینا کې وویل، چې افغان طالبانو د دوحې په تړون کې ویلي چې د افغانستان خاوره به د څنګلورو په ضد کارول کېدو ته نه پرېږدي خو وایي د پېښور په برید کې کار ترې واخیستل شو. خواجه آصف دعوه وکړه چې پاکستاني طالبانو په افغانستان کې د بهرنیو او افغان ځواکونو په ضد جګړه کې له افغان طالبانو سره ملګرتیا کړې وه او هغوی اوس د هغه "پور" پرې کوي، وایي ټي ټي پي چې په پاکستان کې څه کوي د طالبانو حکومت ورباندې سترګې پټې کړې دي: "که دوی [ټي ټي پي] هلته مرکزونه جوړ کړي یا د افغانستان خاوره استعمالېږي په هغه کې هم مخامخ یا نامخامخ ذمه واري هم پر موږ ده، موږ د افغانستان بهتري غواړو، زموږ ورور ملک دی چې هلته امن وي دلته به هم امن وي، خو د اویا له لسیزې راهیسې په تېرو څلوېښتو پینځوسو کلونو کې موږ هلته څه څه وکړل". د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي وایي حکومت یې د سیمې په ګډون ټولۍ نړۍ او ګاونډیانو ته ډاډ ورکوي چې د افغانستان خاوره به د هیچا پر ضد ونه کارول شي. امیر خان متقي د شورو- چارشنبې په ورځ په کابل کې یوې غونډې ته په وینا کې د پاکستان د مرکزي وزیرانو خبرو ته په اشارې وویل چې د پېښور چاودنې په اړه دې کره پلټنه وکړي او خپله ذمه واري دې پر بل چا نه ور اچوي: "د پاکستان له محترمو وزیرانو صاحبانو څخه هم هیله کوو چې د خپل بام واورې دې دبل چا په بام نه ور اچوي، خپل مشکلات دې پخپل کور کې وګوري، موږ دا مشوره ورکوو چې د پېښور د چاودنې دقیقه پلټنه وکړئ، افغانستان ته دې د پړې ګوته نه نیول کیږي." د جنورۍ پر 30مه د پېښور په چاودنه کې د وژل شویو کسانو شمېر 101 ته رسېدلی او تر 200 زیات کسان پکې ټپیان دي. په وژل شویو کې د درو پولیس افسرانو په ګډون اکثر پولیس عسکر وو. دا په تېره یوه لسیزه کې تر ټولو خونړی برید بلل کېږي چې په دې صوبه کې شوي دي. امیر خان متقي د دې چاودنې پر څرنګوالي پوښتنه را پورته کړه، وایي "دا هیڅ امکان نه لري" چې یو ځانمرګی بریدګر دې دومره لویه چاودنه وکړي: "په تېرو شلو کلونو کې موږ داسې یو بم ونه لید، نه مو یو داسې واکسټ ولید چې هغه دې د مسجد چتونه هم والوزوي، هغه دې په سونو انسانان هم له ځان سره والوزوي، نو د دې باید دقیقه پوښتنه وشي". متقي وایي پاکستان چې ترې د ترهګرۍ شکایت کوي، که په افغانستان کې ترهګري وای نو بیا به یې نورو ګاونډیو هېوادونو چین، تاجکستان، ازبکستان، ترکمنستان او ایران ته هم غزېدلې وای. د پاکستان د دفاع وزیر خواجه آصف هم دا ومنله چې "پر ځای د دې چې د ترهګرۍ سرچینه بل ځای ولټوو پکار دی چې پخپله له خپل ځان سره حساب وکړو". د پیښور د پولیسو مشر اعجاز خان رویټرز خبري ایجنسۍ ته ویلي، یو څه ښې نخښې یې موندلي دي او د هغو نخښو په بنیاد یې ځینې مهم کسان نیولي دي. اعجاز خان وایي: "موږ [د چاودنې لپاره] داخلي مرستې نه شو ردولای، خو دا چې پلټنې لا هم روانې دي، زه نه شم کولای چې نور معلومات اوس شریک کړم". د اسوسیېټیډ پریس د خبر له مخې د تحریک طالبان پاکستان د مومند ډلې یوه قوماندان سربکف مومند پر ټویټر د دې برید ذمه واري منلې وه، خو د ټي ټي پي مشهور ویاند محمد خراساني په دې برید کې لاس لرل رد کړل او ویې ویل دا د دوی پالیسي نه ده چې جوماتونه یا نور مذهبي ځایونه په نخښه کړي.
په برطانیه کې د حکومت په زرګونو کارکونکو په تنخاګانو کې اضافې دپاره احتجاجي کاربندیز وکړو
د برطانیې حکومت د استاذانو په تنخاګانو کې پېنځه فیصد اضافه تجویز کړې ده خو د یونینونو مشران وايي په ملک کې ګراني زیاته شوې او د کارکونکو په معاشونو کې د ګرانۍ سره سمه اضافه نه ده شوې نو ځکه د مالي مشکلاتو سره مخامخ شوي دي
سعودي عربستان د ۲۰۲۷ د اسیا د فوتبال کپ سیالیو کوربتوب کوي
سعودي عربستان د ۲۰۲۷ د فوتبال د اسیايي سالیو د کوربه په توګه تائید شو او داسې ښکاري چې دا کار به یې د نړیوال جام د سیالیو کوربتوب ته هم لاره هواره کړي.
