په پاکستان کې سياسي زلزله

اسلام آباد د کابل له غمه مړ دی که د ټرمپ له ډاره؟

په داسې حال کې چې په امريکا کې جمهوري غوښتونکي ډونالډ ټرمپ واک ته رسيدلی؛ په پاکستان کې سياسي زلزله راغلې ده. حکومتي چارواکي، آی ايس آی او شنونکي ټول د پاکستان په اړه د ډونالډ ټرمپ له سياسي پاليسۍ متاثره او په ډار کې دي. هر يو يې په دې کوښښ کې دی چې څنګه وکولی شي چې ټرمپ ته ځان سپن وښايې او ورته نيږدې شي. دوی کله له هغه نوم څخه چې پاکستان په تيرو څو کلونو کې د ترهګرو د ملاتړ له کبله ترلاسه کړی دی؛ د خلاصون په خاطر په افغانستان د ترهګرو ساتلو تور لګوي او کله بيا د دې لپاره چې وښايې په افغانستان او سيمه کې امنيت لپاره ژمن دي؛ د افغانستان د سولې ډولې غاړې ته اچوي او په تش ميدان يې ډنګوي. په کور دننه او بهر د پاکستان سياسي استازي په دې هڅه کې دي چې په يو نه يو ډول د پاکستان په اړه د امريکا د نوي ولسمشر ډونالډ ټرمپ نظريه بدله کړي. همدا تيره ورځ په ملګروملتو کې د پاکستان سفیرې ملیحه لودي د افغانستان د سولې ډول ته ډنګ ورکړی دی.

مليحه لودي چې د ملګروملتو په عمومي اسمبلۍ کې د افغانستان په اړه په بحث کې خبرې کولې، وویل؛ پاکستان په افغانستان کې د سولې په راوستلو کې مهم رول لوبوي. لودې زياته کړې چې د افغانستان د حکومت او طالبانو ترمنځ به د سولې خبرې ژر پیل شي. دې په افغانستان کې د سولې د خبرو بریالیتوب په افغانانو پوري تړلی وباله ویې ویل دا له دې سره اړه لري چې افغانان څومره مسوولانه رول ته تیار دي.  

بل لور ته د پاکستان د بهرنيو چارو وزارت هم ويلي چې دغه هیواد، روسیه او چین به راتلونکې (دسمبر) میاشت په افغانستان کې د سولې او پخلاینې د لارو چارو په اړه مشورتي غونډه وکړي. د ياد وزارت ویندوی نفیس زکریا ويلي «موږ هغو ټولو طرحو او نوښتونو ته خورا زیات اهمیت ورکوو چې هدف یې په افغانستان او په مجموع کې په ټوله سیمه کې د سولې او ثبات راوستل وي.»
همداشان په ورته مهال پاکستان وايې چې پلاوی به يې د اسیا زړه په راتلونکې غونډه کې، چې په هند کې جوړېږي، ګډون وکړي. د پاکستان د بهرنیو چارو سلاکار سرتاج عزیز ویلي چې د اسیا زړه په غونډه کې به د پاکستان استازیتوب وکړي.

د افغانستان په اړه د پاکستان وروستۍ څرګندونې او همدردۍ پوښتنې راولاړوي، هغه هيواد چې تل يې دافغانستان د سولې پروسې ته خنډونه جوړ کړي دي؛ څنګه اوس د افغانستان خير غواړي د سولې ډول يې غاړې ته اچولی دی؟

د کابل په اړه د اسلام آباد نمايشي همدردي دوه دليلونه لري.

لومړی: لکه څرنګه چې د امريکا نوي منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ټاکنيز کمپاین په لړ کې پاکستان د ټولې نړۍ لپاره مشکل بللی او دغه راز یې ویلي و چې د پاکستان د اتومي بم د کنټرول او څارنې لپاره هم له افغانستانه پوځیان نه باسي. همدارنګه نوموړي پاکستان تروریستانو ته په پناه ورکولو تورن کړی او ویلي یې دی چې د تېرو حکومتونو په شان به پاکستان ته وړیا پیسې ورنه کړي. نو د دې لپاره د پاکستان په اړه د ټرمپ دريځ نرم کړي او وښايې چې پاکستان په سيمه کې د امنيت او سولې طرفداره دی نو د افغانستان د سولې ډول يې بيا غاړې ته اچولی دی.

دویم: هر کال په افغانستان کې د ژمي په رارسيدو سره جګړه اراميږي او وسله وال د نوي کال جګړې لپاره د امادګۍ په خاطر پاکستان ته پناه وړي. پاکستان هم له همدې فرصته په ګټې اخيستې افغان دولت د سولې په نمايشي هڅو بوخت ساتي او نمايشي ډول هر ژمی د سولې خبرې پيلوي. دا ځل هم يې چې د سولې ډول غاړې ته اچولی نو دليل يې همدا دی چې يو ځل بيا افغان دولت په د سولې په تکراري ژمنو او هڅو وغولوي او ترهګرو ته په پاکستان کې پناه ورکړي.