سريزه په پوهنيز ( علمي ) ډګر کې  
پښتو نيولوجيزم ـ نيولوګيزم ( لغت جوړونه ـ ويی رغونه ) يوه ستره اړتيا په فرهنګي ډګر کې په ادبي ډګر کې
په اسلامي ډګر کې په هنري ډګر کې ژباړن بايد څوک وي ؟
په ژباړه کې ځراکت انټرنټ ، يوه غوره وسيله سرچينې

ژباړن بايد څوك وي؟

په نوره نړۍ كې د ژباړې لپاره منظم ارګانونه شته، چې ارزښتمن كتابونه ژباړي او په لوړ تيراژ يې خپروي. هلته ژباړن د خپل مسلك، پوهنيز مهارت او ذوق لـه مخې كتابونه ټاكي، يا يې هم خپرندوى ارګان ورته په ګوته كوي. خو زموږ ستونزه دا ده، چې تر اوسه يو خپرندوى ارګان يا ټولنه نه لرو، چې په پراخه پيمانه پښتو كتابونه، راخپاره كړي. ژباړې ته خو لـه زياته وخته پاملرنه نه ده شوې، كه شوې هم ده، خلكو لـه ژباړن څخه زياتې بېځايه غوښتنې لرلې دي.
د ساري په توګه: هغه څوك چې لـه ادبياتو سره مينه لري او پښتو ناولونه ژباړي، ورته ويل كېږي: په پښتو كې ناولونو ته هېڅ اړتيا نه شته، ته بايد يو قاموس وليكې، يا د بل لوى علمي كتاب ژباړې ته ګونډې ووهې، چې ګټه يې زياته ده!!
كه چېرې ژباړې د هر ژباړن د ذوق او خوښې لـه مخې وشي، پايله به يې زياته غوره وي، كه يو اديب يا د ادبياتو لېوال كس مجبوروو چې يو علمي قاموس وژباړي، يا يې وليكي، ښايي د يوه بل پوه او په دې مسلك كې د وارد كس په كچه يې ښه ونه ژباړي.
په هره برخه كې خلك شته، چې د خپل مسلكي مهارت او ذوق لـه مخې يوه هڅه و هاند كوي. كه د كيميا استاد يو كتاب وليكي، يا يې وژباړي، ښايي زيات معياري يې وژباړي، خو كه يو اديب اړ كړو، چې د مثلثاتو يو كتاب وژباړي، نو ښايي زياتې تېروتنې ولري.
كه ډاكټر د طب اړوند كتاب وليكي يا وژباړي، هم به د زياتو نيمګړتياوو مخه نيول كېږي، هم كېدى شي په كتاب كې پخوانۍ تېروتنې او غلطۍ اصلاح شي. ښايي ځينې داسې ډاكټران هم وي، چې لـه ادبياتو سره مينه لري، هغه كه د ادبياتو اړوند كتاب ليكي يا په دې برخه كې بل ادبي كار ترسره كوي، بايد مخه يې ونه نيسو. ځكه چې دا د ذوق او تندې خبره ده، هرڅوك كولاى شي، له خپل ذوق او خوښې سره سمې ليكنې وكړي.
ليكوال او ژباړن ته بايد موږ قاعدې او معيارونه وړاندې نه كړو، بايد پرېښوول شي، چې هر كس په خپله خوښه يوه څانګه وټاكي، كتابونه په كې وليكي او يا يې وژباړي.


كه تازي ژبه هر ګوره ښه ده
پاړسي هم ښه په خوند خوږه ده
چا يې پلو لـه مخ وانه خيست
پښتو لا هسې بكره پرته ده
خوشال بابا