د موضوعګانو سرپاڼه

د منتخب اسلامی جمهوريت بنسټونه او ارزښتونه

نشنلیزم څه شی دی ؟؟؟

Naeem sadat
31.08.2013

ګراڼو وروڼو السلام علیکم
الله ج د وکړی چی ټول روغ جوړ او د کامل صحت خاوندان اووسی !

نشنلیزم څه شی دی ؟ ددی عنوان لاندی غواړم چی یو تود بحث جوړ کړم . که چیری پتوال صاحب او نور محترمین په نومړی بحث کی وڼده راسره واخلی ، زه فکر کوم چی ډیر خوندور او علمی بحث په ترینه جوړ شی .

لومړی زه غواړم چی کوم دوست چی د نشنلستی مفکوری سره همغږی وی او د نوموړی ایډیالوژی په باره کی عمیق معلومات ولری زما دا پوښتنه ځواب کړی

نشنلیزم څه شی دی ؟؟؟؟؟؟؟؟

مننه


pattang
31.08.2013

له ناڅوناليزم نه زه لرې پروت يم چې د شوينيستي
Chauvinismus له عمل او مفکورې څخه زه
يوارې خلاص شم بيا به خبرې پرې کوو !
نورو دوستانو ته موفقيت غواړم !


Naeem sadat
31.08.2013

پتنګه وروره سلامونه

زه فکر کوم که چیری موږ او دوستان دا بحث اوږد او عمیق کړو ، نو ستاسی شونیستی مشکل هم شاید حل شی . ځکه چی په نوموړی بحث کی شاید شوینیسم هم عمیق وڅیړل شی


حمید هڅــاند
01.09.2013

ملتوال صیب! له اوږدې ناسوبتیا پس راتک ته مو هرکله راشه وایم.

ښه خبره ده. کاشکې دلته ملتپالان راغلې وای، هلته فیسبوک کې پر خپله مفکوره کلک نښتي دي. د هغوئ له جملې محمود سعید ټول افغان کې غړیتوب لري، چې دلته راشي او د خپلې مفکورې ملاتړ وکړي. دوئ وایي چې نشنلیزم او تعصب دوه بېل شیونه دي او د یو هیواد د جوړولو لپاره نشنلیزم اړین شی دی.

زه به د ځان له خوا دوئ ته بلنه ورکړم، چې ستا سره دې بحث کې ونډه واخلي.

درنښت


مسلم قلموال
01.09.2013

دا ووایئ هغه سړی چې نشنلست وي مسلمان پاتې کیدلی شي؟
لکه پاکستانیان چې ځانونه کلک مسلمانان هم بولي خو بیا په پاکستاني نشنلزم هم اخته وي.
زما په اند مسلمان لپاره نشنلزم داسې دی لکه انسان لپاره کینسر!!!
نو پاکستانیان به یا پاکستانیان کیږي او یا مسلمانان دواړه نشي کیدلاي.

مننه
م . ق


Naeem sadat
01.09.2013

سلامونه قلموال صاحب

زه هم غواړم چی موږ ددی بحث په ترڅ کی د ډیرو پوښتنو چی د نشنلیستی ايډیالوژی په باره کی مطرح کیږی ځوابونه پیدا کړو
چی ایا نشنلیزم د اسلام د مبارک دین سره په ټکر کی ده او که نه ؟؟؟؟
ایا نشنلیزم ضد استعماری ایډیالوژی ده او د استعمار په خدمت کی ده ؟؟؟؟
ایا دا ایډیالوژی له خلکو راپورته شوی او که د استعمار لخوا زموږ پر خلکو ور تپل شوی ؟؟؟
ایا نشنلیزم زموږ او د سیمی د نورو هیوادونو په ګټه ده او که په زیان ؟؟؟
په پاکستان څه ډول نشنلیزم موجود ده ؟؟؟

او داسی ډیری نوری پوښتنی دی چی په دغه بحث کی باید ځواب ورته وویل شی خو اوس اول داچی یو شخص را پیدا شی تر څو ددی ايډیالوژی په دفاع کی زموږ سره بحث وکړی او زموږ پوښتنوته ځواب راکړی

په درناوی



ع کريم حليمي
01.09.2013

ډېر محترم او مکرم نعیم ملتوال صاحب او درنو ملګرو لیکونکو او لوستونکو ، السلام علیکم و رحمة الله و برکاته

درند ملتوال صاحب ، ډېر ښه بحث مو مخ ته اچولی ، ګران وروره
که ملتپرستي ، دین پرستي ،‌ قوم پرستي ، عالم پرستي ، اولاد پرستي ..... سره څوګ دښمني اعلان کړي ، نو اصلاً ئې د قواعد السلوک سره دښمني اعلان کړېده ، هر وخت چه څوک په په قواعد السلوک او یا په معاییر جماعتي او معاییر فقهي ،شرعي کښي له افراط ،تفريط څخه کار واخلي ، نو ویلی سم چه دغه سړی یا سیاسي ګروپ د فطرت سره دښمني کونکي دي
نو په ښکاره او اشکار ډول ئې اسماني اخلاق ، قراردادهای بین المللی،
او قرادادهای ملي تر پښو لاندي کړي ،

زما ملتپرستي خوښه ده د اسلامي نورم د چوکاټ په داخل کښي ،
او نورو خلګو ته ئې هم خوښوم ، او دفاع ئې هم کوم

مننه په درنښت


Naeem sadat
01.09.2013

محترم حلیمی صاحب او درنو دوستانو ستاسی حضورته سلامونه وړاندی کوم

محترم حلیمی صاحب تاسی د ملتپالنی یادونه کړی او ویلی مو دی چی تاسی له ملتپالنی څخه پالنه او دفاع کوی که مهربانی وکړی او لیږ وضاحت ورکړی چی ستاسی له نظره ملت څه شی ده ؟؟؟؟یا تاسی ملتپالنه څه ته وایی ؟؟
او تاسی دا ویلی چی د قوم پرستی سره مخالفت افراط دی نو کله چی موږ زموږ پیشوا او د الله ج رسول محمد ص له قوم پرستی نه منع کړی یو ایا هغه مبارک افراط کړی دی ؟؟؟

په درناوی



ع کريم حليمي
01.09.2013

محترم او مکرم نعیم ملتوال صاحب ، وعلیکم السلام و رحمة الله و برکاته
[quote:a6d77dfe9c]موږ زموږ پیشوا او د الله ج رسول محمد ص له قوم پرستی نه منع کړی یو ایا هغه مبارک افراط کړی دی ؟؟؟[/quote:a6d77dfe9c]

نه ، زموږ خوږ معلم او نبي علیه السلام افراط نه خوښاوه او نه يې په
سیرت کي کوم اثر سته .
رب العزت د ګوتو په تعداد ممنوعات مطلق د سردار عالم په مبارکه خوله اعلان کړي ، او په هيڅ ډول اوشکل تأویلاتو ته اجازه نسته .

او چه راسو د سردار عالم ویناوو او ښوونو ته ، ډېري اخلاقي ښووني ئې کړي دي او مونږ په سر او سترګو منلي دي ، خو زده کړه او په پوهېدل کمال دي

هو !! فرمایلی دي لاتغضب ، اما زه غضب خوښوم ، او چه ځای او موقع وي غضب پر مخ او ژبه اظهار وم ، نه هغه غضب او اور قلبي چه فکري محاسبه مي را خرابه کړي ( رحماء بينهم)

زما سیاسي او اقتصادي قدرت دومره وي چه په کوچني قوم رسیږي
یعني کوچنی یم نو په یو کوچني او وړوکې قوم په خدمت کي درېږم
څومره چه سیاسي او اقتصادي او تجربوي غټېږم ، زما قوم هم پراخیږي
ټول افغان زما قوم دي ، او کله چه د یو ملک رئیس شم نو بیا قوم مي غټیږي او ټول امة زما قوم دي

او چه راسو و عصبة ته ، محترم ملتوال صاحب ، هغه عصبة یو منفور او نفرتي دی ، چه د خون شریکۍ او یا د سیاسي تمايل .......په سبب سماوي اخلاق تر پښو لاندي شي‌ ، له داسي عصبة نه زه فنا وړم
خپل خالق ته

په ملتپالۍ کښی هیڅ عیب نسته ، ناپوهي لوی او ستر عیب دی چه په ملتپالۍ او چاپلوسی کي شخصي ګټه لټوي

نوټ : عصبة ، امة ، قوم ، ملت ، زمرة ، قرابت عصب ... دا یو او بل ته ډیر نیژدې مفهومونه دي ، چه په مختلف زمان او مکان او په بیلابیل او جدا موضوعاتو او خبرو کي استعمالیږي
درنښت


مسلم قلموال
02.09.2013

بسم الله الرحمن الرحیم

الله رب العالمین په دنیا کې دوه قسمه شیان پیدا کړي دي چې یو خیر دی او بل شر، خیر خوښوونکو ته اولیاؤ الرحمن او شر خوښوونکو ته اولیاؤ الشیطان وایي.
اولیاء الرحمن د الله په وحي او کتاب کلک ایمان لري، او هر امر او حکم یې په سر سترګو بغیر د چون او چرا نه مني، هر کار چې د کتاب الله او سنت رسول ص څخه مخالف وي د هغې څخه ډډه او نفرت کوي، د الله او رسول ص سره مینه لري او ددغې مینې سبب دی چې دوي د اولیاؤ الشیطان سره همیشه په جدل او دښمنۍ کې وي،،،اولیاؤ الشیطان د الله په کتاب او سنت رسول باندې ایمان نه لري ځکه نو د شیطان په جال کې راګیر وي او هر وخت پرې د وسوسو او شکونو باران وي، چې د دغو شکونو او وسوسو له امله دوي د الله او رسول ص د اوامرو او حکمونو څخه سرغړونه کوي او د اولیاؤ الرحمن سره یې دښمني وي او د هغوي د ټولو اعمالو څخه یې بد راځي دا ځکه چې شیطان دوي ته همداسې ښایسته کړي وي.
بل قسم هغه خلک دي چې هغوي ته مذبذبین او منافقین ویل کیږي، دوي هم اولیاؤ الشیطان دي خو په غیرشعوري او نادانسته توګه، دوي په خله خو د ایمان او اسلام خبرې کوي خو په عملي ژوند کې د اسلام هیڅ اصولو ته پابند نه وي، دا رنګه خلک همیشه ریاء کار، مکار او فریب کار وي، غواړي مسلمانان دوکه کړي خو دوي اصلا خپل ځان دوکه کوي.

یخادعون الله والذین امنوا وما یخدعون الا انفسهم ومایشعرون
دوي دوکه ورکوي الله او هغه کسانو ته چې ایمان لري خو په حقیقت کې دوي بل چاته دوکه نه ورکوي مګر خپل ځان ته خو دوي پدې خبره نه پوهیږي.



ع کريم حليمي
03.09.2013

محترمو او مکرمو : نعیم ملتوال صاحب او مسلم قلموال صاحب ،
تاسوته او لوستونکوته سلام وایم (السلام علیکم و رحمة الله

اوس مجبوره یم چه هغه د سردار عالم نصحت درپیاد کم " لا تغضب "
هغه مبارک صحابی چه له خواږه نبی علیه السلام نه د نصحت غوښتنه کړې وه ، نو سردار عالم ورته فرمایلی وه چه لاتغضب ،‌ نو صحابی فکر کاوه چه دا ئې ډېر جزئي‌ نصحت راته وکی ، بیا ئې د نصحت ترې وغوښتی ، لنده ئې دا چه مبارک بیا هم ورته وفرمایل چه لاتغضب

د نبي علیه السلام کلام او جواب ډېر جامع وو

نبي علیه السلام اصلاً و صحابی ته دا وویل چه لاتغضب یعني تمرین کوه د حسن الخلق ، د حلم او صبر دا ئې مطلب نه وو چه خوابدی مه کوه

او غضب خپل اخلاق مه ګرځوه ، هر چا په اخلاقو کښي چه غضب ځای ونیسي نو دغه سړي ته بد اخلاقه ویل کیږي
هو غضب یو طبعي روحي او فطري صفت دي ، یوازي به په قلب کښي درسره وي ، هر بد په غضب دفع کیږي ، اول له شیطان سره په غضب اوسه چه د جرائت څخه ئې واچوې چه درته ذلیل او بیچاره وي

محترم قلموال صاحب ، له لیکني دي داسي احساسوم چه غضب دی د اخلاقو جز ګرځولی‌ ؟؟؟؟
ورور ته هم څوک داسي بدي خبري کوي
خدای ناخواسته او هم استغفر الله العظيم ، که یو ساده سړی در باندي پېښ سو او داسي ئې در ته وویل چه بسم الله تعالی :الا انهم هم المــــــــــــــــــــــــفسدون ولكن لايـــــــــــــشـــــــــــــــــعرون

درنښت


مسلم قلموال
03.09.2013

[quote:5148534080="ع کريم حليمي"]
محترم قلموال صاحب ، له لیکني دي داسي احساسوم چه غضب دی د اخلاقو جز ګرځولی‌ ؟؟؟؟
ورور ته هم څوک داسي بدي خبري کوي
درنښت[/quote:5148534080]

سلام ته مو وعلیکم السلام ورحمة الله،
مشره ما خو غضب نه دی کړی، خو که ویې کړم نو هم باک نشته ځکه تا دا مسئله پخپله مخې حل کړې:
[quote:5148534080]هو !! فرمایلی دي لاتغضب ، اما زه غضب خوښوم ، او چه ځای او موقع وي غضب پر مخ او ژبه اظهار وم ، نه هغه غضب او اور قلبي چه فکري محاسبه مي را خرابه کړي ( رحماء بينهم)[/quote:5148534080]
ته چې ځان لپاره غضب خوښوې نو ما لپاره یې ولې نه خوښوې؟ عجبه ترحم لرې؟؟؟
او بل پدې کې د غضب څه خبره ده چې ما د اولیاؤ الله او اولیاؤ الشیطان باره کې معمولي معلومات ورکړل، دنیا کې همدغه دوه فرق دي یابه حزب الله کې وي او یا به په حزب الشیطان کې وي، که وايي یو کې هم نه یم نو بیا هم په حزب الشیطان کې دی، ځکه د شر او خیر پرته دریم شی نشته!
[quote:5148534080="ع کريم حليمي"]
خدای ناخواسته او هم استغفر الله العظيم ، که یو ساده سړی در باندي پېښ سو او داسي ئې در ته وویل چه بسم الله تعالی :الا انهم هم المــــــــــــــــــــــــفسدون ولكن لايـــــــــــــشـــــــــــــــــعرون
[/quote:5148534080]
که داسې کوم کس راپېښ شو نو زه به ورته ووایم چې ته خو هم د یهودانو کار کوې چې تؤمنون ببعض الکتاب و تکفرون ببعض، چې نیم ایت دې راوړي او مخکې ایتونه دې پريښي دی، او بل داچې ایت دې غلط ځاي کې استعمال کړی نو دا دې ظلم کړی ځکه چې الظلم وضع الشئ فی غیر محله.
او بیا به ورته ایتونه ټول داسې پوره ووایم:
بسم الله الرحمن الرحیم
وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْيَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ (8) يُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا يَشْعُرُونَ (9) فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً وَلَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ (10) وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ (11) أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَـكِن لاَّ يَشْعُرُونَ (12) وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُواْ أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاء وَلَـكِن لاَّ يَعْلَمُونَ (13) وَإِذَا لَقُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْاْ إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُواْ إِنَّا مَعَكْمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ (14) اللّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (15) أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرُوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ (16)
نو زه به ورته ووایم چې دغه ټول ایتونه ستاسې په باره کې دي، ځکه چې په تاسو ښه تطبیقیږي. کنه سوچ پکې وکړئ چې پدې ټولو ایتونو کې فساد څنګه بیان شوی او د څه پورې تړل شوی.
که بیا هم هغه پوه نه شو نو بیا به یې ورته زه سم تشریح کړم.

مننه له لورینو او پیرزوینو څخه مو!

م او بیا ق


محمود سعيد
03.09.2013

د ټول افغان پاڼې درنو چلوونکو او د بحث فورمونو درنو ګډونوالو سلامونه مې ومنئ.
په دې ورځو کې د نشلنيزم په مسله بحثونه ګرم شوې دي او ځينې کسانو بې له دې چې د دې ټکي ريښې وپلټي او يا ئې انډول نظريات زموږ په ټولنه کې مطالعه کړي؛ د فکري عقدې او تنګ نظرۍ له کبله ئې ډول ډول غلط نظريات خپاره کړي دي او د ځوانانو د بې لارې کولو هڅه کوي.
زه هم د ښاغلي هڅاند په بلنه دې بحث ته راځم. زما له نظره نشنليزم د ملتپالنې په مانا دی او د اسلام له ارزښتونو سره هیڅ ډول ټکر نه لري. ځينې کسان نشنليزم له راسيزم، فاشيزم او اومانيزم سره غلطوي او بې له دې چې په دې اړه ځان پوه کړي؛ ړانده ګذارونه کوي.
د ملت پالنې ويی په ډېر پېچلي ډول مانا شوی دی او ډول ډول تيوريکي تعريفونه لري. زه ئې دلته مطلوب او مثبت تعريف چې د تعصب او فاشيزم ضد دی؛ په ساده ټکو او بېلګو کې وړاندې کوم.
1. دا چې د افغانستان او پاکستان د فوټبال لوبه وي او تاسې د افغانستان د ټيم لپاره چکچکې وکړئ؛ دا نشنليزم دی.
2. دا چې لومړی د خپل هېواد د شهيدانو لپاره دعا وکړئ او د ټپيانو او بې وزلو سره تر خپلې وسې مرسته وکړئ؛ دا نشنليزم دی.
3. دا چې تاسې د خدای کور ته له ويزې او پاسپورټ پرته سفر نشئ کولای؛ دا نشنليزم دی.
4. دا چې ستا په پېژندپاڼه کې افغان ليکل شوي؛ دا نشنليزم دی.
5. دا چې احمدشاه بابا وايي:
6. د ډهلي تخت هېرومه چې راياد کړم – زما د ښکلي پښتونخوا د غرو سرونه؛ دا نشنليزم دی.
7. دا چې خوشحال بابا وايي:
8. د افغان په ننګ مې وتړله توره – ننګيالی د زمانې خوشحال خټک یم؛ دا نشنليزم دی.
9. دا چې افغان دولت د نړۍ په ۱۰۰ هېوادونو کې د افغان ملت استازيتوب کوي؛ دا نشنليزم دی.
10. دا چې له مغولو، ګرګينيانو، انګريزانو، روسانو او امريکايانو سره د خپل ولس د خپلواکۍ لپاره مبارزه کوو؛ دا نشنليزم دی.


محمود سعيد
03.09.2013

د دې لپاره چې په دې اړه رښتيني علمي بحث ته داخل شو نو ملګرو ته لومړی د دې ليکنې لوستل توصيه کوم:

د نشنلیزم ویی (کلمه) له دوه برخو نشن او ایزم څخه جوړشوی دی. نشن د ملت په معنا (د اصطلاحاتو په دې ټولګه کې یې په تفصیل لوستلای شئ) او ایزم دګروهنیزو آرونو په معنی دی چې په ډیرو ویوکو پسې د وروستاړی په توګه تړل کیږی، لکه سوسیالیزم ، کمونیزم او داسې نور.
نشنلیزم په پښتو کې په ملت پالنه اړول شوی، او د یوې ځانګړې واکمنۍ (معمولاً زیږنځای) او مرکزی حکومت پر وړاندې د یوې ټولنې په وګړو کې د توان اوځواک احساس دی، د لمړنیو او ښکاره نښانو له مخې داسې احساس دی چې خپلواکۍ آزادۍ غوښتلو او مرکزی حکومت ته ژمنتیا ده یعنې هغه حکومت دی چې په یو ډول د خلکو لخوا ټاکل شوی وی.
ډېری وخت د ملت پالنې مفهوم د توکم، ژبې، دودونو او ټولنیزو ارزښتونو او کلتور له لارې د رامنځته شوو تړاوونو له مخې د یوه ملت به اړه د وفادارۍ د حس او یا هم د نورو ملتونو په پرتله د هغو د ستروالی په اړه له شته احساس څخه سرچینه اخلی.
دا چې هر ملت ځانګړی ټاټوبی هم لری نو خاورې ته وفاداری او د هغې د ساتلو لپاره سرښندنه د ملت پالنې له بنسټونو څخه شمېرل کېږی.
ملت پالنه ملی دولت د سیاسی جوړښت تر ټولو مهمه بڼه ګڼی او د همداسې یوه دولت لخوا د ملت په ارزښتونو او باورنو د یرغل پر وړاندې ځواب او درېدل ملت پال غبرګون باله شی.
ملت پالنه دنړۍ په تاریخ کې یوه له مهمو سیاسی ښکارندو څخه ده، داښکارنده چې د (پېړۍ دسیاسی بم) لقب یې خپل کړی، دوه بېلابېلې څېرې لری. کله چې نشنلیزم د حکومتونو رسمی تګلاره وګرځی او د ملتونو ترمنځ د بېلتون او جګړې لامل شی منفور ایډیال او کله چې د یووالی او له ښکېلاک څخه د ملتونو د خپلواکېدو لامل ګرځی مطلوب ایډیال بلل کیږی. دا دوه څېرې د نشنلیزم د پټ او پېچلی تعریف له امله دی چې تر ننه وړاندې شوی دی.
د ملت پالنې ایډیولوژی د۱۹۴۰ مو او ۱۹۴۹ مو کلونو تر منځ راپیدا شوې. او په نړیوال ډګر کې یې د ځینو بدلونونو لپاره زمینه برابره کړه، نشنلیزم په بهرنیو سیاستونو او نړیوالو اړیکو کې د بدلونونو یو مهم لامل ګڼل کیږی، ځکه چې له نولسمې پیړۍ وروسته په نړیوال سیاسی ډګر کې د زیات شمېر نوو هیوادونو د رامنځ ته کېدو لامل شو. دا ښکارنده د لویو امپراتوریو د له منځه تللو او په آسیا، افریقا او منځنی ختیځ کې د اروپایی ښکېلاک د ماتولو لامل شوه چې په پایله کې یې زیات شمېر هیوادونو خپلواکی ترلاسه کړه. نشنلیزم د بهرنی سیاست په ډګر کې هم د یوموټی کېدو، ګډ ژوند او د سیاسی او ټولنېزو ارزښتونو په بنسټ ولاړو نظامونو د رامنځ ته کېدو لامل شو.
ملت پالنه د هیوادونو د کورنی اوبهرنی سیاست په ډګر کې د یو نوی غورځنګ نښه ده. چې په اروپایی هیوادونوکې یې له نولسمې پېړۍ اوپه وروسته پاتې او ښکیلاک شوو هیوادونو کې یې له دوهمې نړیوالې جګړې وروسته وده وموندله. حتی ویلای شو چې د منځنی ختیځ، آسیا، افریقا او لاتینی امریکا دټاټوبو داوسیدونکو د خپلواکۍ ترلاسه کولو او آزادۍ غوښتلو، چریکی جګړو، نړیوالو پېښو زیاتره جرړې په نشنلیزم کې دی.
په حقیقت کې دا احساس مرکب او دوه ګونی دی: یو د یووالی احساس دی چې دټولنې وګړی یې له یو بل سره دګډو ارزښتونو (تاریخ ، ژبې ، نژاد ، ګډ دښمن ، عمومی کلتور) ددرلودلو او ګډو ګټو له امله دی چې لری یې . بل : دټولنې دوګړو د بنسټیز اختلاف احساس دی چې د نورو ډلو او ټولنو له وګړو سره یې په ځان کې وینی . پورتنی احساسونه له لویو سیاسی او کلتوری پایلو سره مل دی چې له هغه جملې څخه د یو هم له خپلې واکمنۍ او مرکزی حکومت سره داړیکې او ژمنتیا د ښودلو احساس دی . دا ژمنتیا د کورنۍ د ټولنې ، دوستانو ، کلی ، ښار او ولایت په نسبت ډېره قوی ده . دلرچ په نظر نشنلیزم ددوه ډوله پروګرامونو او اقدامونو لامل کیږی .
۱ .هغه پروګرام چې د پردو او بهرنیانو د ګواښونو او تېریو په وړاندې د هیواد له سیاسی او ټولنیزو ارزښتونو څخه دساتنې او دفاع په هکله دټولنې وګړو ته متوجه دی .
۲ . هغه پروګرام چې دهغه وګړو او سیمو ملاتړ او پراختیاته چې هلته دنشنلیزم ارزښتونه دقبول وړوی مخه شی .
که څه هم دا ایډیولوژی دملی ګټو په چوکاټ کې تعریف شوېده ، خو په زیاتو مواردو کې نشنلسټی غوښتنې د ملی ګټو په ساتلو ندی چاپېرې شوې ، بلکې زیاتره یې د تندلارۍ حالت خپل کړیدی او له وطن او هغه څه سره چې (دملی ګټوخوندیتوب) نومول کیږی افراطی مینه ښودل کیږی . ملی پرستی یا نشنلیزم په اوسنۍ نړۍ کې داسې بڼه غوره کړیده چې زیاتره یې خلک یو بدیهی امر ګڼی او اویو طبیعی څیز یې بولی .
په افکارو او ګروهو کې دنشنلیزم نفوذ په دې اندازه دی چې ځینې یې یو ډول (دنیوی مذهب ) بولی او له نورو مذهبونو سره یې پرتله کوی . حتی کله کله نشنلیزم په اخلاقی او مذهبی باورونو هم پرمخ تابه پیداکوی او دهغه خوځنده ځواک د انسانیت خلاف کارونو لامل کیږی . زیاترو لیکوالو نشنلیزم د یو ګروهنیز ایډیال په توګه په نړیوالو اړیکو کې یو زیان رسوونکی لامل بللی دی ، ځکه باوری دی چې نشنلیزم انسانان د بشرله دوستانه طبیعی عواطفو څخه لیرې کړی دی او لاسی جوړې شوې ژمنتیاوې یې په ځای تپلې دی . ځینو هم له نړیوالو مرستو او ملګرتیاوو سره دنشنلیزم په نه جوړښت (سازش )تکیه کړېده .
ښکاره ده چې نشنلیزم دخپل وطن او زیږنځای سره دمینې او د پاکو او نیکو احساساتو په معنی دی . خوشونې ده چې همدا پاک او خوښ کړل شوی احساسات دخطرناکوموخو په چوپړ کې وکارول شی او دکرکې او تیتوالی د پراخیدلو لامل شی .
د آلمان نازی او د ایټالیا فاشیست (توتالیتر) نظامونه د تبلغاتی موخو لپاره له بیرغ ، دستورو او تشریفاتو څخه معمولی دی . اوددې ډول نظامونو تجربې ښوولې ده چې کیدای شی د بدو او ظالمو نظامونو څیره په نشنلیزم ښکلې او رنګینه وښودل شی . که څه هم نوی نشنلیزم له آزادی او دموکراسۍ سره په ارتباط کې بولی خو زیاتره باوری دی چې کیدای شی نشنلیزم د آزادی او دموکراسۍ په زیان وکارول شی او دآزادۍ دپراختیا په ځای دهغه د محدود کېدلو لامل شی . حتی ځینې دې پایلې ته هم رسیدلی دی چې نشنلیزم په تېره بیا په افراطی حالت کې غالبا د جګړې او کړکیچونو له عمده عواملو څخه وی او په همدې دلیل باید دیو خطرناک ځواک په توګه ورته وکتل شی .
په خواشینۍ سره تبلیغاتی دستګاوې په نړیواله سویه د حقایقوپه داسې پټولو او د پیښو داسې په زړه خبرې کوی چې دزیاتروخلکو لپاره ریښتینۍ ریفری توب ستونزمنوی . که نشنلیزم ددې فجایعو لامل دی نو باید وکتل شی چې دنورو سیاسی مکتبونو په څیر له بهره په ټولنه کې نفوذ کوی او که دننه په ټولنه کې وده کوی .
دوروستیو پېړیو تاریخ ښیی چې ټول سیاسی مکتبونه پخوا تدوین شوی وو او د پوهانو دافکارو زیږنده دی او بیایې ځنیې ډلو دهغه دتحقق لپاره هڅې کړیدی . په داسې حال کې چې نشنلیزم لمړۍ تحقق وموند اووروسته هڅه وشوه چې یو ایډیولوژیک چوکاټ ورته ومومی . دا خبره پدې وخت کې دنشنلیزم په خپل پایښت او خپلواکۍ دلالت کوی او دنشنلیزم بیلګې له ټولنې سره دهغه له تړاوه پرده پورته کوی په همدې دلیل نشنلیزم له موږ والی او زموږ والی پرته علمی او خپلواک غور او بیاکتنې ته اړتیا لری .
دعلمی او غیراحساسی سرچینوکموالی ته په کتنه مالومیږی چې نشنلیزم اوس هم ناپیژاند او مبهم دی . هرڅوک له خپلو سیاسی او کلتوری تړاوونوسره سم ددز ښکارندې په اړه خپل نظر څرګندوی او دایې لابله چې خپل نظر سم او کره هم بولی .
نشنلیزم ملی واکمنۍ له ادعاسره سم دتاریخ د دودیزو حکومتونو په مقابل کې ولاړ دی چې په معمول ډول په ټولنه کې محدودیتونه د واک او حکومت لپاره اړین بولی (البته ملی واکمنی له ولسی واکمنۍ سره برابره نده ؛ بلکه دپردۍ واکمنۍ لیرې کول دی ) داچپه اچوونکی حکومتونه دخپل چلنددتوجیه لپاره له نشنلیزم څخه په کاراخیستلو او دنورو ملتونو دحقوقو په پایمالولو اخته دی . البته حکومتونو تل هڅه کړې او اوس هم هڅیږی ترڅو په هره توګه چې کیږی خلک له ځانه سره هم غږی کړی ، د (آلوین تافلر) په وینا حکومتونه دې موخې ته درسېدلو لپاره سیاسی پوهې او اطلاعات کاروی ، په پایله کې خلک له کره او سمې روزنې او اطلاعاتو څخه بې برخې پاتې کیږی او په ناپوهۍ او تیاره کې سرګردانه کیږی یا له لیرې د اور لمبو ته ګوری یا خپله پخپله په لمبو کې ګیریږی ، نوڅنګه کولای به تمه وشی سم ریفریتوب ومیندل شی .
دآلمان خلکو د اوسنۍ پیړۍ په لومړۍ نمایی کې دنازیانو دتبلیغاتو تراغیز لاندې خپل خلاصون او آرامی دنورو په اسارت کې لیدله . بالاخره یې هم خپله او هم نړیوال کشلوته ورټیل وهل . همدا لامل دی چې د انحصارغوښتونکو د بدو روزنو له امله نشنلیزم د ابهام په پردوکې نغښتی دی . په همدې دلیل دهغه پردو له ټولولو پرته شونې نده چې دهغه واقعی ماهیت او تاریخی رسالت درک کړای شی او له بېلابېلو کلتورونوسره دنشنلیزم تړاو وجاجول شی .
لیکواله : لیلا عنایتي || ژباړن : عبدالله الهام جمالزی


Naeem sadat
03.09.2013

محترم حلیمی صاحب ، محمود سعید صاحب او ټولو درنو وروڼو السلام علیکم

دلته زما مقصد ددی بحث له پرانیستنی څخه دا وو چی موږ پوه شو چی نشنلیزم په اصل یا پخپل بنسټ کی څه شی دی
نو په همدی خاطر ما دا بحث ددی عنوان لاندی شروع کړ چی نشنلیزم څه شی دی ؟ما همدا پوښتنه له محترم حلیمی صاحب نه هم کړی وه چی ددوی په نظر ملت څه شی دی ؟ خو حلیمی صاحب زما د پوښتنی ته په غیرمستقیم ډول ځواب ویلی دی

نو په همدی خاطر ما دا لازمه وګڼله ترڅو نشنلیزم عمیق او بنادی د یوی څیړنی په ترڅ کی لوستونکوته وړاندی کړم

تر څو موږ اول په د بنیادی پوه شو چی نشنلیزم څه شی دی

او محمود سیعید صاحب همدا اوس زه په نوموړی لیکنه بوخت یم چی یوه برخه یی دلته را نقلوم او هغه څه چی تاسی پاس لیکلی نشنلیزم سطحی معرفی کوی زما تاسی ته دا پشنهاد ده که ماته اجازه راکړی چی زه دا لیکنه مکمله کړم اوبیا به وروسته د نشنلیزم په سطحی جانبی عوارضو هم وغیږیږو

محترم حلیمی صاحب
هغه دقوم يرستی مسله یعنی د وینی د ګډوالی مسله تاسی رد کړی چی زموږ لپاره هم د منلو وړ نه ده .
او پاتی شوه د ملت یا ملت پالنه ، د نوموړی مسلی په باره کی تاسی داسی لیکلی

(زما سیاسي او اقتصادي قدرت دومره وي چه په کوچني قوم رسیږي
یعني کوچنی یم نو په یو کوچني او وړوکې قوم په خدمت کي درېږم
څومره چه سیاسي او اقتصادي او تجربوي غټېږم ، زما قوم هم پراخیږي
ټول افغان زما قوم دي ، او کله چه د یو ملک رئیس شم نو بیا قوم مي غټیږي او ټول امة زما قوم دي )

یعنی زما پوښتنی ته مو مستقیم ځواب نه ده راکړی . ما غوښتل په د پوه شم چی ستاسی له نظره ملت څه تعریف لری . خو زه ستاسی له د غیرمستقیم ځواب نه داسی پوه شوم چی ستاسی له نظره ( ټول مسلمان امت ستاسی ملت دی ، خو د خپلو سیاسی او اقتصادی امکاناتو په اندازه به ددی ملت د هغی برخی پالنه کوی کومی ته چی تاسی لاس رسی لری . او د امکاناتو په ډیریدو به تاسی د ټول اسلامی امت پالنه کوی ) که چیری ما ستاسی له لیکنی هغه برداشت اخستی وی کوم چی تاسی غوښت موږته یی ددی لیکنی په واسطه راورسوی ، بیانو زما هم همدا نظر دی او په اسلامی اساساتو ولاړ نظر دی .
یعنی ټول مسلمه امت زموږ ملت دی خو هر سړی له خپله اوسه پړ دی چی ددی ملت پالنه وکړی . له نوموړی تعریف سره زه هیڅ ستونزه نلرم . بلکی زه د ملت د هغه تعریف سره ستونزه لرم کوم چی د انګریزی فری میسن لخوا تعریف شوی او تقربیاً دوه دری سوه کاله کیږی چی انګریزان یی غواړی چی زموږ په خلکو دا تعریف د هغی ګوډاګی ایلیتی یا حاکمی طبقی او یا که په بل عبارت ووایو د مامورینو د هغه لښکر چی ددوی لخوا د همدی ایډیالوژی د تطبیق لپاره پرموږ را تپل شوی تطبیق کړی
چی په نوموړی تعریف کی د ملت د تړاوو اساسی ټکی دوه دی
یو جغرافیوی موقعیت او دوهم مادی ګټی . یعنی د نوموړی تعریف مطابق یو ملت د خلکو هغه ګروپ ته ویل کیږی چی په یوه جغرافیوی موقعیت کی سره اوسیږی او اقتصادی ګټی یی سره شریکی وی
په همدی خاطر زه غواړم وړاندی د ملت مختلف تعریفونه د تحلیل او تجزیی لاندی ونیسم

په اصل کی د ملت کلیمه د یونانی یا لاتینی د ( nation ) له کلیمی راخستل شوی ده . یا د نوموړی کلیمی لپاره معادله کلیمه جوړه شوی . او پخپل وار سره د ( nation ) کلیمه د ( nasha ) ناشه له کلیمی څخه راخستل شوی چی په زړه لاتینه یا یونانی ژبه کی (زموږ ) معنی ورکوی . یعنی د ملت له کلیمی نه د موږ یا زموږ مفهوم افاده کیږی
اوس اساسی پوښتنه داده چی کوم شخص په کومه ډله کی دی یعنی د نوموړی شخص لپاره د نوموړی ( زموږ ) یا د نوموړی ملت څوګ دی ؟ یا نوموړی شخص په کوم تړاوو ځان له نورو خلکو سره نښلوی
چی فعلاً په نړی کی څلور ډوله دا تړاونه وجود لری چی هغه دادی

۱ : د وینی یا د نسل تړاوو ، یعنی هغه داسی چی د خلکو یو ګروپ غواړی چی د وینی په تړاوو سره راټول شی
۲: مادی او جغرافیوی تړاوو ، یعنی هغه داسی چی د خلکو یو ګروپ د یوه جغرافیوی موقعیت او مادی ګټو په تړاوو سره راټول شی
۳: د جنګی کاستی یا د نارینتوب د فلسفی تړاوو
۴: عقیدوی تړاوو ، یا د خلکو هغه ګروپ چی په واحد خدای د عقیدی په تړاوو سره راټولیږی او خپل هدف د الله ج د اوامرو په مطابعت کی د عمومی عدالت پلی کیدل ټاکی

اوس ددی لپاره چی موږ په دی پوه شو چی د خلکو حقیقی یا اصلی تړاوو کوم یو دی ، موږ باید اول پدی پوه شو چی خلګ دا یوالی د څه لپاره کوی یا کوم داسی ضرورت دی چی خلګ یوالی ته رابولی

دلته موږ د ملت پالنی په اصطلاح کی د ملت د کلیمی پخوا کی یوه بله کلیمه هم لرو چی هغه د ( پالنی ) کلیمه ده . که چیری موږ د پالنی کلیمه دلته تجزیه او تحلیل کړو نو موږ کولای شو پدی پوه شو چی له یوالی هدف څه شی دی

هغه داسی ده ، چی هر انسان ته الله ج په یوه معینه اندازه وخت ورکړی ، چی دا وخت انسان په څه مصرفوی همدی ته موږ پالل هم ویلی شو
خو انسان د همدی اختیار چی د وخت په شکل کی د الله ج لخوا ورکړل شوی د مصرف له درکه الله ج ته ځواب ویونکی دی یعنی انسان به ددی اختیار د څه ډول مصرفولو ځواب الله ج ته وایی

الله ج هر انسان ته په یوه معینه اندازه وخت په اختیار کی ورکړی ، اوس دلته زموږ د ټولو انسانانو په منځکی مشکل همدا دی چی انسان باید دا وخت په څه ډول مصرف کړی یعنی څه وپالی ؟

مختلف نړی لیدونه مختلف نظریات ورکوی خو په یوه شی کی دا ټول نړی لیدونه سره موافق دی هغه داچی انسان اول باید دا وخت د ژوندی پاتی کیدو او تولید نسل لپاره مصرف کړی . یعنی د ځان او د خپلی کورنی لپاره خواړه پیدا کړی او ځان او خپله کورنی د طبعیت له جبره باید په امان کی وساتی

په همدی خاطر د طبعیت د جبر سره د مقابلی په خاطر د خلکو ټولنی رامنځته کیږی ، او خلګ د طبعیت د جبر په مقابل کی خپله هغه اصلی سرمایه یعنی وخت سره یو ځای کوی ترڅو د طبعیت له جبره ځانونه وژغوری .چی له همدی ځایه خلګ د یوالی په لور ګام اخلی

خو ستونزه دلته دا راپیدا کیږی چی د خلکو د یوالی له امله خلګ نسبی په طبعیت ور حاکمیږی او خلکو ته د طبعیت سره د مقابلی نه هاخوا نور اضافه وخت ورپاتی کیږی ، یعنی کوم اندازه وخت چی انسان یی پخپل اختیارکی لری د هغه یوه اندازه وخت خلګ په ټولنیزو کارونو کی د طبعیت د جبر سره په مقابله کی مصرفوی خو په ټولنه کی هر انسان ته یوڅه اضافه وخت ورپاتی کیږی . له همدی ځایه ډول ډول نړی لیدونه را پیدا کیږی چی د انسان دا اضافه وخت باید په څه ډول او د څه لپاره مصرف شی
زه به اوس دا څو دانی نړی لیدونه چی اوس په نړی کی موجود دی تر څیړنی لاندی ونیسم

لومړی : نړی لید چی د وینی تړاوو باید وپالل شی

نوموړی نړی لید یو ماټریالستیک نړی لید دی چی له هندو یزم او بودیزم څخه سرچینه سرچینه اخلی او یا که په بل عبارت ووایو د مشرکیت نړی لید ده

هغه نړی لید داسی دی ، چی د هندویزم له نظره زموږ کاینات یا دا مادی نړی یواځنی نړی ده ، او بغیر له د نړی بله کومه نړی وجود نلری . خو دا مادی نړی دوه اړخه لری چی یو یی زموږ لپاره د احساس یا د لیدلو وړ دی او دوهم اړخ یی زموږ لپاره د لیدلو وړ نه دی. او ددی مادی نړی دواړه خواوی یو له بل سره تړاوو لری ، او دواړه خواوی یوځای یو واحد سیستم جوړوی چی په د سیستم کی د نړی هغه برخه چی زموږ لپاره دلیدو نه ده د نړی په دی برخه چی زموږ لپاره دلیدو وړ ده حاکمه ده

او انسان چی کله مړ کیږی نو دده روح ددی نړی هغی غاړی ته اوړی ، او له څه وخت وروسته بیرته د هغه ارواح د یو نوی زیږدل شوی ماشوم په اوجود کی بیرته د نړی دی برخی ته چی زموږ لپاره د لیدو وړ ده رااوړی ، او په د ډول زمان دوران کوی چی دیته چرخ فلک هم وایی

او ددوی په نظر ددی سیستم مختلفی قواوی هماهنګی سره کوی او همدا هماهنګی په نوموړی سیستم کی نظم راولی ، په همدی خاطر دوی د طبیعیت مختلفو قواو ته یعنی هغه چی له نظره غیبی دی او هغه چی موږ ته ښکاره دی نوموړو قواوو ته مختلف بتان جوړوی او ددی په امید عبادت ورته کوی چی دا مختلفی قوی پخپل منځکی اختلاف سره ونکړی او چی په د سیستم کی همیشه نظم وی او چرخ فلک همیشه خپل څرخیدو ته ادامه ورکړی

ددوی له نظره باید عدالت د نظم قربانی شی ، په همدی خاطر دوی د خلکو په منځکی همیشه د سیستم د جوړیدو کوښښ کوی او غواړی چی د عدالت په قربانی کولو د خلکو په منځکی نظم راولی یعنی دعدل پر ځای د سیستم د جوړیدو لپاره له جبره استفاده کوی او نن چی په نړی کی اکثره ایډیالوژی ګانی یا سیستمونه جوړیږی له همدی د هندویزم له نړی لید څخه سرچینه اخلی

او ددی نړی لید لرونکی خلګ دخپلو پلرونو او نیکونو په ارواحو عقیده لری . ددوی په نظر کله چی انسان مړشی نو روح یی د نړی هغی بل پلوته اوړی ، کوم چی زموږ لپاره د لیدو وړ نه دی ، او په د نړی حاکم دی نو په همدی خاطر کله چی ارواح د نړی هغه بل پلو ته لاړه شی نو دهغه بل پلو سره په حاکمیت کی شریکه شی یعنی قدرت پیدا کړی

او ددوی په نظر ددوی د پلرونو او نیکونو ارواحوی کولی شی چی له دوی سره په د ژوند کی مرسته وکړی او د هرچا نیکونه به د خپلو اولادونو سره مرسته کوی
او ددی لپاره چی موږ د خپلو نیکونو ارواحی خوشحاله وساتو موږ باید ددوی لاره تعقیب کړو هغه لاره چی دوی پخپل ژوند کی تعقیبوله . او همیشه باید خپل پلرونه او نیکونه وستایو

چی له همدی ځایه تاریخ پرستی سرچینه اخلی . یعنی ددی خلکو لپاره تاریخ یواځی یوه تیره شوی تجربه نه ده چی دوی پند ځڼی واخلی ، بلکی تاریخ ددوی لپاره د راتلونکی د جوړولو اصلی د الهام د اخستلو منبع ده .
یعنی نوموړی ډله خلګ تاریخ پرسته دی ، او ددوی تاریخ همیشه حماسی او اسطوره یی شکل لری . دوی د تاریخ لپاره قربانی ورکوی . ځانونه له تاریخ نه قربانوی او غواړی چی د تاریخ په یوه حصه کی ثبت شی . ددوی لپاره حق او باطل ، عدالت او بی عدالتی هیڅ مفهوم نلری .
ددوی لپاره یواځی دا مهمه ده چی د خپلو نیکونو په لیکه ځان اعیار کړی .
چی له همدی ځایه د وینی یا د نصب نشنلیزم سرچینه اخلی یعنی دوی د انسان هغه اضافه شوی وخت چی د طبعیت د جبر سره د مقابلی نه اضافه شوی د نیکونو په ستایلو او د خپل نصب په پاللو ضایع کوی

دوهم : دهری نړی لید ده ، چی ددی نړی لید خلګ دهریان دی ، چی دا نړی لید د انسان له نا امیدی او مایوست نه سرچینه اخلی . ددی نړی لید خلګ هیڅ عقیده نلری او د الله ج له رحمت څخه نا امیده دی .

نور بیا


Naeem sadat
03.09.2013

په تیر پسی

ددی نړی لید خلګ دهر یا وخت چی د الله ج لخوا انسانانوته لکه د یوی وسیلی په توګه ورکړل شوی دی په حاکمیت منلی . دا خلګ داسی فکر کوی که انسان پخپل ژوند کی هرڅه وکړی بیاهم د وخت له حاکمیته نشی خلاصیدای . او وخت لکه یو دښمن لکه یو جبر خامخا انسان له منځه وړی . دوی فکر کوی چی د انسان ژوند د مرګ سره له منځه ځی یعنی چی انسان د حتمی نابودی سره مخامخ دی او انسان له د نابودی د خلاصون کومه لار نلری . او وخت هغه څه ده چی ورو ورو انسان نوموړی نابودی ته ور نژدی کوی . دا ډله داسی فکر لری چی انسان یواځی دومره کولای شی چی دا جعلی نړی ځانته ښایسته کړی او دا بی هدفه هدف چی مرګ دی هغه دا لار چی نوموړی پری ور روان دی ځانته یو څه اسانه کړی یعنی دا وخت چی دده او د مرګ په منځکی دی دا وخت اسانه تیر کړی یعنی دا د مرګ یا د انسان د مطلقی نابودی غم غلط کړی
چی له همدی ځایه د سرزررو یا سرمایداری یا د مادی ګټو نړی لید رامنځته کیږی . ددوی په نظر انسان یواځی د شتمنی په ټولولو کولای شی چی هغه لار چی نوموړی د نابودی په لور ور روان دی ځانته اسانه کړی . یعنی د شتمنی په ټولولو نوموړی ډله خلګ د مرګ غم له ځانه لیری کوی او د ډیری سرمایی په ټولولو دا خلګ غواړی خپل هغه محیط چی دوی پکی اوسیږی د ځان لپاره ښایسته کړی .
ظلم د نوموړی فلسفی یو جز دی ، ځکه دا شتمن خلګ خپل هغه غضب چی د مرګ د ویری له غمه ورته پیدا شوی له خپل ځانه په غریبو خلکو کوم چی له نوموړی شخص نه کم شتمن دی او یا هم هیڅ شته نلری باسی یعنی له ځانه په غریبو خلکو دا ډول خلګ همیشه په غضب وی
دا ډول خلګ دنګ دنګ او رنګارنګ کورونه جوړوی ، زیاتره وخت داسی د ژوند قیمتی وسایل اخلی چی د نورو خلک یی د اخستو توان نلری حال دا چی زیاتره وخت داسی کسان نوموړو وسایلوته کوم ضرورت هم نلری
مثلاً په داسی حال کی چی ددوی کورنی په یو پو پوړنی کور کی ډیر اسوده اوسیدای شی دوی ډیر دنګ او څو پوړیزه کورونه جوړی . دوی دا کار ددی له پاره کوی تر څو خپل غضب له ځانه له غریبو خلکو وباسی . یعنی کله چی له دوی نه غریب خلګ چی ددډول کورونو د جوړولو شتمنی نلری او ددوی کورونو ته ګوری او ځوریږی نو دوی د هغو کسانو له ځوریدلو لذت اخلی او د خپل غم تسلی پری کوی
د همدی نړی لید د فلسفی مطابق ، کله چی انسان ته هغه اضافه وخت پاتی کیږی نو انسان باید د خپل ځان د مرګ غم د کمولو لپاره باید د سرمایی یا د شتمنی د پیداکولو لپاره خپل ټول وخت مصرف کړی . ددی فلسفی مطابق باید په ټولنه کی د خلکو په منځکی د شتمنی د ټولولو مسابقه په لار واچول شی او خلګ باید د شتمنی په ټولولو کی یو د بل سره رقابت وکړی ، دا ډول خلګ د خپل ژوند هدف یواځی د شتمنی ټولول تعینوی
چی له همدی نړی لید نه د ملت هغه تعریف رامنځته کیږی کوم چی د خلکو تړاوو یو د بل سره د مادی ګټو او جغرافیوی موقعیت ګډوالی بولی

۳: د نارینتوب فلسفه یاد جنګی کاستی فلسفه

نور بیا



ع کريم حليمي
08.09.2013

درنو او محترمو ،نعیم ملتوال صاحب او محمد سعید صاحب او درنو لوستونکو ، السلام علیکم و رحمة الله و برکاته

محترم ملتوال صاحب خدای دي وکي چه ښه صحت او عافیت ولری
ستاسو لیکنه مي په دقت سره و لوستل ما فکر کاوه چه په لوستلو به ئې افاقي او علمي معلومات تر لاسه کړم لکه ستاسو د پخوانیو لیکنو نه
اما او اوس چه دغه ستاسی‌ لیکنه لولم احتمالي اوستاسو د خیالي فکر محصول رامعلومیږي ، چه سوءتفاهم پېښ نکم !!! دغه انساني عقلي فکرونه خیالونه او الهامونه او خوبونه او تجربې دي چه علم زېږوي
هر خوب او الهام هغه وخت اعتبار وړ وي چه د طبیعي علومو او د منطق په ترازو پوره وخېږي

تاسي لیکلي چه : [quote:a5f6e5e538] ځکه دا شتمن خلګ خپل هغه غضب چی د مرګ د ویری له غمه ورته پیدا شوی له خپل ځانه په غریبو خلکو کوم چی له نوموړی شخص نه کم شتمن دی او یا هم هیڅ شته نلری باسی یعنی له ځانه په غریبو خلکو دا ډول خلګ همیشه په غضب وی
دا ډول خلګ دنګ دنګ او رنګارنګ کورونه جوړوی ، زیاتره وخت داسی د ژوند قیمتی وسایل اخلی چی د نورو خلک یی د اخستو توان نلری حال دا چی زیاتره وخت داسی کسان نوموړو وسایلوته کوم ضرورت هم نلری
مثلاً په داسی حال کی چی ددوی کورنی په یو پو پوړنی کور کی ډیر اسوده اوسیدای شی دوی ډیر دنګ او څو پوړیزه کورونه جوړی . دوی دا کار ددی له پاره کوی تر څو خپل غضب له ځانه له غریبو خلکو وباسی . یعنی کله چی له دوی نه غریب خلګ چی ددډول کورونو د جوړولو شتمنی نلری او ددوی کورونو ته ګوری او ځوریږی نو دوی د هغو کسانو له ځوریدلو لذت اخلی او د خپل غم تسلی پری کوی [/quote:a5f6e5e538]

ستاسي د لیکني د لوستلو په وخت کښي زما سر ته د عبدالرحمن بن عوف رضي الله نوم راوګرځېدلی هغه مبارک چه وفات کېدلی نو ثروت يې تقریبأ په قدر 100مليون وو ، ایا دغه جلیل القدره هم د غــــــــم تــــــــــــسلي کول ؟؟؟

زه د نېشنلزم تر نامه پښه اړوم ، ولي چه دا پردئ مرکب اسم دی ، دا چه د هر چا ژبه ده ، هغوی و دغه اسم مرکب ته خپل تعریف جوړ کړئ ، موږ ته داحق نسته چه د دوئ تعریفونه ور تصحح کړو ، او یا بد او غلط ئې وګڼو

موږ یا د آسیا د زړه اوسېدونکو څو صدې مخکي پوهېدلو چه انسان ته لازمه ده ملتپله او الخالق پاله وي
نن ورځ موږ دغه پورته ذِکر سوي پالني په یوه جمله کښي ځای پر ځای کوو
چه ملتپالي یا امة پالي ده

ملتپالي : ملتپالي اصلا یو انساني شعور دی ، د انسان په روح او روان کښي مینه سته او ددغي میني په قوه انسان د معدیاتو او معنویاتو پالنه کوي

او په بل نا اشنا ډول ووایم چه :د انسان روح یو نور لري او دغه نور ئې ۱۲۹۶۰۰ وړانګې لري او هره وړانګه ئې یو مینه ده
په دغه نړئ کښي تنها ښه او بد دي درېیم شئ نسته ، دغه د نور وړانګې و انسان ته شیان او مفاهیم ځلوي او ښایسته کوي ئې او مینه يې ور سره پیدا کوي ، چه دغه میني او پالني ته ړنده مینه وایم یا وایو ، او یوه هغه مینه او پالنه ده چه انسان ته پوهه او حکمت پیدا سي‌ او یا ورکول شي او د خپلي میني له لپاره شیان انتخاب کړي
یوه خبره بله هم سته !!! دغه سبب دي چه ټول علماء تقریبآ یو شانتي طرزتفکر لري او ټول بې سواده هم یو د شانتي طرز تفکر خاونذان وي او دي

سماوي اخلاق انسانان دې ته هڅوي چه ملتپالنه کوئ او رب پالنه
که موږ ددغه دوو شیانو ( خالق او مخلوق )پالنه وکړو ، نړئ ډېر ښه ځای سي او پسله مرګه به هم ښه ځای ته ولاړسوو

درنښت


Naeem sadat
09.09.2013

محترم حلیمی صاحب او درونو دوستانو السلام علیکم

محترم حلیمی صاحب زه چی همیشه چی څه لیکم زیاتره یی زما د خپل ذهن محصول ده او یو نیم وخت یونیم نقل قول رانقلوم خو هغه زیاتره وخت زما په لیکنو کی ډیر کم وی .
زما پخپله د افغانی ایرانی او نورو جنوبی هیوادونو لیکوالی یا څیړنی نه خوښیږی ، ځکه چی اکثراً دوی ټول پخپله کومه څیړنه نکوی بلکی همیشه حتماً هره خبره د کوم اروپایی څیړونکی یا فیلسوف له خولی لیکی . حتی دا اوس په یوه رواج بدل شوی چی ددی لپاره چی یو لیکوال خپلی لیکنی یا خپل نظر ته مهم رنګ ورکړی باید د کوم اروپایی څیړونکی په څیړنو یی مستند کړی
یو وخت ما د پښتو ژبی په باره کی غوښتل چی معلومات راغونډ کړم . خو هرڅومره می چی د افغانی لیکوالانو مقالی یا کتابونه پیدا کړل یوه افغانی لیکوال هم خپلی مستقلی څیړنی نه وی کړی بلکی ددوی ټولی لیکنی د اروپایی څیړنکو په څیړنو مستندی شوی وی .

او دا چی زما دا لیکنی څومره د منطقو په تار اوبدل شوی دا قضاوت به پریږدو لوستنکوته ځکه چی زما د لیکنو میتود همدا دی چی لوستونکو ته هغه اساسی ټکی چی مختلفی پټی کړی یی غواړی چی د خلکو له دیده یی پټی وساتی دویته روښانه کوم او نور وړاندی تحقیق دویته پریږدم چی د وخت سره زما لیکنی د خپلی ټولنی او نورو مدنی ټولنیز او سیاسی حرکتونو سره مقایسه کړی او زه پدی باور یم چی لوستونکی به دوخت په تیریدو او دحالاتو په لیدلو زما د لیکنو حقیقت درک کړی
او پاتی شوه د علم خبره
حلیمی صاحب ما یوار ستاسی څخه پوښتنه کړی وه چی علم څه شی دی ؟ خو تاسی هلته تاسی داسی ځواب راکړی وو چی د علم په اصلی معنا هیڅوګ هم نه پوهیږی ، تاسی هلته ماته لیکلی وو چی علماوو علم د لمر سره تشبیه کړی وو چی د لمر د ډیری روښانتیا له امله څوګ لمر ته نشی کتلای یعنی د علم په اصلی معنا هیڅوګ هم نه پوهیږی نو کله چی موږ په د نه پوهیږو چی علم څه شی دی نو بیا په د له کوم ځایه پوهیږو چی کومه خبره علمی ده او کومه خبره علمی نه ده
زما له نظره علم مطلق دی ، یعنی کوم څه چی علمی وی هغه مطلق وی او مطلق علم یواځی د الله ج سره دی په همدی خاطر زما په نظره کوم څه چی د الله ج له کلام یعنی قران کریم څخه سرچینه اخلی هغه علم دی او موږ انسانان یواځی د منطقو یا محاسبی قدرت لرو چی کولای شو یو څه محاسبه یا په منطقو وسنجوو نو زما دا لیکنی د محاسبی په بنیاد ولاړی دی
او د عبدالرحمن بن عوف رضي الله د سرمایی په باره کی دا ویلی شم چی زما مطلب په پورته لیکنه کی له شتمنو هغه شتمن وو چی د سروزرو یا د سرمایی د ټولولو نړی لید ولری یعنی د ژوند هدف یی د سرمایی ټولول وی یعنی خپل ټول ژوند یی د سرمایی ټولولو ته وقف کړی وی او دا نړی لید یواځی د شتمنو خلکو سره نه وی بلکی ډیر غریب خلګ هم همدا نړی لید لری چی خپل ژوند یی د سرمایی ټولولو ته وقف کړی وی خو ددی نړی لید هغه خلګ د ظلم کولو شانس تر لاسه کوی کوم چی د شتمن کیدو شانس یاری ورسره وکړی یعنی شتمن شی
یعنی دلته د شتمن او غریب په منځکی کوم فرق نشته دوی ټول د یوه نړی لید څښتنان دی ، او داچی د یوه بل نړی لید سړی هم کیدای شی چی شتمن شی یعنی یوه شخص چی خپل ټول ژوند یی د سرمایی ټولولو ته نه وی وقف کړی هم کیدای شی چی شتمن شی چی داسی شخص ته موږ د سروزرو د نړی لید لرونکي شخص نشو ویلی

او د خالق او مخلوق پالنی په باره کی باید ووایم چی دا خو ډیر ښه کار دی چی د خالق د رضا د لاسته راوړلو لپاره د هغه د مخلوق پالنه وشی
خو په داسی نړی لیدونو کی لکه د وینی په تړاوو د خلکو پالل یا د خلکو پالل یواځی د ګډو مادی ګټو د درلودو لپاره ، کله چی نوموړی نړی لیدونه سیاسی قدرت تر لاسه کړی نو نوموړی نړی لید د یوی پروژی شکل ځانته خپل کړی یعنی په یوه پروژه بدل شی او بیا چی هرڅه کیږی د همدی پروژی لپاره کیږی بیا په نوموړی ټولنه کی د نوموړی پروژی ضرورتونه اولیت پیدا کوی نسبت د انسانانو ضرورتونو ته . چی په د ډول د نوموړی ټولنی وګړی د نوموړی پروژی نه قربانی کیږی
زه به ددی خبری یومثال دلته راوړم کله چی په یوه سیمه یا ټولنه کی د یوه مشخص قوم د وینی نشنلیزم حاکمیږی نو پداسی حال کی خو باید د نوموړی قوم وګړی دیته خوشحاله وی چی دا خو ښه خبره ده که چیری زما قوم یا زما د قوم وینه د ټولو لخوا پالل کیږی زه خوهم د همدی وینی څښتن یم نو زه به هم پالل کیږم
حال دا چی داسی نه ده ، ځکه چی کله د وینی نشنلیزم چیرته حاکم شی هلته بیا دا پروژه پالل کیږی نه د هغه قوم وګړی او د نوموړی قوم له وګړو یوازی په پوچو شعارونو او ددوی د احساساتو په را پارولو لا ډیره استفاده کیږی یعنی دوی لا ډیر د استشمار لاندی راځی او ددی پروژی ټوله ګټه یواځی هغه حاکمه طبقه خوری کومه چی دا پروژه چلوی ، هلته بیا داسی نه چی د نوموړی قوم خلګ وپالل شی او حاکمه طبقه د نوموړو خلکو یواځی خدمتګاره وی لکه عمر رض چی وږی به ویده کیده او ډیر غریب او کم مصرفه ژوند به یی کاوه او ټول وخت به د خلکو په خدمت کی وو
دلته زه په همدی لیکنه کی په همدی اخته یم چی همدا څرګندوم چی په مختلفو نړی لیدونو کی د پاللو کلیمه مختلفه معنی ورکوی یعنی حلیمی صاحب کوم مخلوق پالنه چی تاسی یادوی هغه په نوموړو نشنلیستی نړی لیدونو کی وجود نلری ، چی زه به وړاندی په راتلونکو لیکنو کی کله چی نورو نړی لیدونو ته ورسیدم هلته به دا کوم څه چی تاسی وایاست هغه به په تفصیل سره ولیکم


Naeem sadat
25.09.2013

ګراڼو ورڼو السلام علیکم
په تیرپسی

مخکی له دینه چی د هغه ورستیو دوو نړی لیدونو په باره کی څه ولیکم . غواړم چی ددی دوو نړی لیدونو چی ما مخکی یاد کړل یعنی د وینی د تړاوو او د اقتصادی ګټو د تړاوو په باره کی یوڅه نور هم ور اضافه کړم

هندویزم : هندویزم مطلق د شرک او ماټریالستی دین دی یعنی پر مادیت بنا دین دی .
دوی د طبیت مختلف قواووته عبادت یعنی شرک کوی ددوی په نظر کوم یو مشخص خدای وجود نلری بلکی د طبعیت مختلفی قوی هره یوه ددی نړی په نظم کی خپل خاص رول لری په همدی خا طردوی دطبعیت بیلو بیلو قوا ووته بیل بیل بتان جوړوی او هریوه ته بیل بیل عبادت کوی

او ددوی په نظر داچی انسانی ټولنه هم دطبعت زبزنده ده ، نو په انسانی ټولنه کی هم د خلکو هره طبقه خپل خاص رول لری په همدی خاطر ددوی له نظره باید د طبقاتو رول ته چی د طبعیت لخوا ورکړل شوی احترام وشی یعنی ومنل شی

چون هندویزم د وینی په تړاوو عقیده لری ددوی له نظره د ټولنی طبقاتی سیستم هم باید میراثی وی . یعنی هغه طبقه چی حاکمه ده د هغو اولادونه هم باید حاکم وی او هغه طبقات چی طبعیت محکوم کړی د هغوی اولادونه هم باید محکوم وی یعنی د طبیعت د کړنو باید احترام وشی

یعنی که چیری طبیعت داسی وکړی چی یو قوم په بل قوم او یا هم په ټولنه کی یوه طبقه په بله طبقه خلکو برتره او حاکمه شی نو باید د طبیعت د کړنو احترام وشی او نوموړی نظم که هرڅه ناعادلانه وی باید ومنل شی

ددوی له نظره کله چی د طبیعت مختلفی قواوی هماهنګی یاکه په بل عبارت ووایو ټکر سره وکړی او یو حقیقت یا نظم جوړ کړی نو باید دا نظم که هر ډول وی باید وساتل شی او له منځه لاړ نشی

چی د هندویزم د همدی نقطی نظره د فاشیزم یا برتری ایډیالوژی رامنځته شوی چی نوموړی ایډیالوژی یواځی په اروپاکی د دوهم نړیوال جنګ په بهیر کی د یوسلو پنځوسو میلونو څخه د زیاتو خلکو د وژل کیدو سبب شوه

او دهمدی ایډیالوژی له برکته نن هم په هندوستان کی دری سوه میلونه خلګ د سرک پرسر له موره زیږیږی او همدا ډول د سرک پر سر مړه کیږی یعنی ټول عمر د سرک پرسر تیرکړی

هغه ځکه چی د هندویزم له نظره بی عدالتی د نظم ضمانت کوی یعنی همیشه باید عدالت د نظم قربانی شی

او دوهم نړی لید کوم چی دهری یا د سروزرو نړی لید ده نوموړی نړی لید هم د هندویزم په بسترکی جوړ شوی .

چی نوموړی نړی لید ډیر خطرناک نړی لید ده

هغه ځکه چی که هندویزم ډیر ساده نړی لید ده خو بیا دا دهری نړی لید د هندویزم ډیر پیچلی شکل دی او یا هم د هندویزم ریفورم شوی شکل دی . نوموړی د سرو زرو یا دهری نړی لید د ننی افغانستان ، ایران او یاهم د بین النهرین د سیمو زیږنده ده . دا نړی لید له زروانی دین څخه سرچینه اخلی

زروانی دین څه شی دی ؟؟؟؟؟

زروانی دین د اسلام د مبارک دین د راتلو څخه مخکی د دوه دری زره کلونو لپاره په پورته یادشویو سیموکی حاکم دین وو ، د نوموړی دین کړنلاره دا ډول وه چی نوموړی دین به همیشه خپل ځان په دوو برخو ویشه چی یوه برخه به یی زروانی یا مهردوستی یا میترایزم وو چی دا برخه به د نوموړی دین مرکزی فلسفه وه یعنی پټ رازونه به وو چی دا به د نجیب زاده ګانو دین وو
یعنی نجیب زاده ګان به د نوموړی دین په ټولو پټو رازونو خبر وو خو نجیب زاده ګانو هم به بیا پخپل منځکی درجی یا طبقات لرل چی دا به ورسته په تفصیل سره تشریح شی

او ددی دین یوه بله برخه د زردشتی دین په نامه د عامو خلکو لپاره وه ، د نوموړی دین دی برخی هم همداسی فلسفه لرله لکه د نجیب زاده ګانو د برخی یعنی اساسی ټکی یی سره یوه ډول وو خو د نجیب زاده ګانو برخی هغه پټ رازونه چی یواځی ددوی لپاره وو په ځان کی لرل چی واړندی به دا هم تفصیل کړم

نجیب زاده ګان د ټولنی هغه قشر وو چی د زروانی دین په مرکزی فلسفه یا اصلی اساساتو یواځی دوی پوهیدل او عامو خلکو دا حق نه لاره چی ددی دین په پټو رازونو خبر وی خو نجیب زاده ګانو دا وظیفه درلوده چی عام خلګ د همدی زروانی نړی لید یا دین په چوکاټ کی وساتی خو په عینی وخت کی یی د نوموړی دین له مرکزی فلسفی لری وساتی

چی د همدی لپاره تر نن ورځی نجیب زاده ګان همداسی کوی یعنی ددی لپاره چی خلګ د زروانی نړی لید په چوکاټ کی وساتی مختلفی ایډیالوژی ګانی جوړوی او په خلکو کی یی خپروی

اوس به راشو دیته چی زروانی فلسفه څه شی یا څه ډول ده ؟؟؟؟؟؟

هغه داسی ده چی بعضی خلګ داسی فکر کوی چی ګواکی زردشتی دین د یکتا پرستی دین دی
یعنی چی په واحد خدای عقیده لری خو دا خبره کاملاً غلطه ده ، ځکه چی زردشتی دین د هندویزم په بستر کی جوړ شوی او لکه هندویزم همداسی د مشرکیت دین دی
دا پداسی حال کی چی زرتشتیان وایی چی موږ واحد خدای عقیده لرو

همدا هغه راز دی چی یواځی نجیب زاده ګان ورباندی پوهییږی او د نوموړی دین عامو خلکو ته وای چی موږ په واحد خدای عقیده لرو

اوس به راشو دیته چی زروانیان په کوم خدی عقیده لری ؟؟؟

ددوی خدای زروان نومیږی او زروان وخت ، زمان یا دهرته وایی

په زړه فارسی ژبه کی (زر) وخت یا زمان ته وایی او (وان) ورستاړی یا پسوند دی
یعنی ددوی خدای زمان یا وخت ده یعنی دهریان دی

نن چی موږ په پښتو ژبه کی طلا ته (زر ) وایو یعنی سره زر ورته وایو د (زر ) کلیمه همعغه د زروان یعنی د زمان یا وخت کلیمه ده ، په همدی خاطر زه نوموړی نړی لید ته کله د سروزرو نړی لید هم وایم ځکه چی دوی په سروزرو ځکه د زرو نوم ایښی ده چی د طلا اوسپنه زمان یا وخت ته ډیر ورته والی لری

او دا فلسفه داسی ده چی ددوی په نظر زمان یا وخت نه اذل لری او نه اخر یعنی لایتناهی ده ، یعنی هرڅه یو وخت پیداشوی او یو وخت حتماً له منځه ځی خو وخت یا زمان همیشنی دی

ددوی په نظر وخت یا دهر هیڅکله نه ده پیداشوی او هیڅکله له منځه نه ځی بلکی همیشنی دی په همدی خاطر هرڅه د زمان په چوکاټ کی پیدا کیږی او د زمان په چوکاټ کی له منځه ځی

په همدی خاطر ددوی په نظر وخت یا زمان په هرڅه قادر دی او که هرڅه کیږی د وخت په امر ترسره کیږی
او دوی د زروان په نوم د زمان عبادت کوی او ددوی په نظر سره زر په د مادی نړی کی د زروان عکس دی
ددوی په نظر سره زر د زروان سره ډیر شباهت لری ، سره زر هم دایمی دی یعنی سره زر نه خرابیږی او خپل خصلت له لاسه نه ورکوی او له منځه نه ځی یعنی دایمی اوسپنه ده

یعنی پدی نړی کی هرڅه له منځه تلونکی دی خو سره زر برعکس له منځه نه ځی نو ددوی په نظر دا دا معنا لری چی سره زر د زروان عکس یا د زروان سیمبول ده
او ددوی په نظر سره زر هم همداسی قوت لری لکه زروان یی چی لری ، چی په اصل کی سروزروته دا قدرت دوی پدی علت وربښی چی دوی د زروان د سیمبول په سترګه ورته ګوری که نه سره زر خو یو عادی میتال یا اوسپنه ده ولی باید دومره قیمت ولری لکه نن یی چی لری په نړی کی

یو وخت ماته دا پوښتنه یوه معما وه چی ولی سره زر په ټوله نړی کی دومره قیمت لری ، خو کله چی ما د زروانیزم فلسفه وڅیړله په دی خبره پوه شوم چی ولی سره زر دومره ارزښت لری

یوه خبره بله هم شته چی هغه د سپینو زرو ده چی ددوی په نظر سپین زر څه اهمیت لری ؟؟؟چی دا به زه وړاندی زروانیزم تشریح کوم انشاالله دا به هم تشریح کړم

کله چی زروانیان وخت یا زمان ته د خدای درجه ورکوی یعنی خدای یی بولی له همدی ځایه ددوی په مادیت یا ماټریالیزم هم عقیده راځی

کله چی هندویزم داسی عقیده لری چی دا نړی یا دا کاینات یو سیستم دی چی ددی سیستم هره قوه پکی ځانګړی رول لری یا د زمان چرخه د مختلفو قواوو له هماهنګی را منځته کیږی او هرڅه ماټریالیستیک یا مادی دی او دا هرڅه چی پدی کایناتو کی پیښیږی یواځی د نوموړو قواوو د تصادف له رویه پیښیږی یا د مختلفو قواوو تصادف عینی حقیقت رامنځته کوی یعنی دا هرڅه د کوم فکر یا نیت له رویه نه رامنځته کیږی بلکی یو تصادف دی

د


Naeem sadat
25.09.2013

په تیرپسی

یعنی دوی داسی فکر کوی چی حقیقت یو تصادفی شی دی چی د طبعیت یا د چرخ فلک د مختلفو قواوو د تصادف له وجهی رامنځته کیږی او یا که په بل عبارت ووایو حقیقت تصادفی دی او د همدی نړی لید تر اغیزی لاندی خلګ هغو حادثاتو یا پیښو ته چی دوی نه ورباندی پوهیږی چی ولی وشول یا یی علت نه ورته معلوم تصادفات وایی او که دا کلیمه پښتو ژبی ته را واړوو نو د ټکر کلیمه به ترینه جوړه شی ټکرونه له ټکرونو همعغه د چرخ فلک د مختلفو قواوو ټکرونه مطلب دی

د مثال په ډول

تاسی د ډیرو کلونو لپاره خپل یو ملګری نه وی لیدلی خو یو چیری تاسی هغه خپل ملګری سره مخامخ کیږی پداسی حال کی چی تاسی هلته یا په هغه وخت کی د خپل نوموړی ملګری د لیدو کومه تمه نلرله او نه مو هغه ملګری په نوموړی ځای کی ستاسی د لیدو تمه لرله ،

داسی پیښی ته خلګ تصادفات وایی یعنی ما تصادفی خپل ملګری ولید حال داچی په نړی کی هیڅ هم تصادفی نه پیښږی بلکی هرڅه د الله ج په اراده پیښیږی
او دا د تصادف کلیمه چی حادثاتو ته استعمالیږی همعغه د هندویزم د مادیت فلسفه ده ، یعنی دوی په معنویت عقیده نلری چی دا هرڅه چی زموږ په نړی کی پیښږی یا پیښ شوی او یا هم به پیښیږی د یوه فکر محاسبی اویاهم د کوم نیت یا ارادی له رویه پیښیږی

ددوی په نظر هرڅه تصادفی دی چی همدا ماټریالیزم دی او زروانیزم هم د همدی ماټریالیستک نړی لید په چوکاټ کی خپله فلسفه جوړوی
د زروانیزم له نظره هم ټول همدا څه چی پیښیږی دا زروان یا وخت رامنځته کوی خو ددوی زروان دا د کوم مشخص پلان یا د کوم علم له رویه نه رامنځته کوی بلکی ددوی په نظر دا هرڅه زروان رامنځته کوی یعنی چی څه ډول یی زړه وغوښتل چی دا بیا همعغه تصادف دی یعنی هرڅه تصادفی رامنځته کیږی او تصادف ما مخکی وویل چی ماټریالیزم دی

او دوی په دی عقیده لری چی زروان ددی کایناتو یوه برخه ده خو حاکمه برخه ، یعنی ددوی له نظره وخت یا زمان ددی نړی یوه برخه خو په عینی حال کی زمان دی نړی حاکم دی یعنی زروانیزم هم لکه هندویزم د مشرکیت دین دی او په وحدت الوجود عقیده لری
همدا ډول د البریت انشټین د نسبیت تیوری هم د همدی زروانی نړی لید په اساس جوړه شوی ، دلته غلط فهمی ونشی چی بعضی خلګ د نسبیت تیوری د فیزیک د قوانینو سره غلطوی او داسی فکر کوی چی د نسبیت تیوری د فیزیک د قوانینو یوه مجموعه ده پداسی حال کی چی دا غلطه ده د نسبیت تیوری یو نظر ده یعنی تیوری ده چی د فیزیک له لید نه د کایناتو شتون تشریح کوی
د نسبیت تیوری وایی چی زموږ کاینات دری مادی بوردونه لری او یو معنوی بورد چی مادی بوردونه یی عبارت دی له طول ، عرض او ضخامت څخه او معنوی بورد یی عبارت دی له وخت څخه
او دوهم چی ولی انشټین د نور سرعت د سرعت انتها بولی دا هم د همدی زروانی نړی لید یوه برخه ده چی زه به وړاندی کله چی د زروانیزم نورو حصو ته ورسیږم هلته به دا تشریح شی
بل داچی د داروین د تکامل نظریه یا تیوری هم د همدی زروانیزم د نړی لید یوه برخه ده ، داروین وایی چی ژوندی موجودات تصادفاُ پیدا شوی او د میلونونو کلونو په تیرید یی تکامل کړی او انسان ترینه جوړ شوی ددی خبری معنا داده چی داروین وایی چی انسان وخت یا دهر یا زمان پیدا کړی
اوس به وړاندی لاړ شو او زرونیزم به وړاندی وڅیړو چی څه وایی

ن


Naeem sadat
25.09.2013

ویکی پدیا د زروان په باره کی داسی لیکی

زروان یا زمان در آیین ایرانی تاریخی مبهم و طولانی دارد. در لوحه‌های بابلی مربوط به قرن پانزدهم پیش از میلاد از ایزدی به نام زروان سخن رفته‌است. در اوستا نیز به اختصار از این ایزد یاد شده و در متون پهلوی هم دربارهٔ آن سخن رفته‌است. زروان اصلاً فرشتهٔ زمان است و با صفت اکرانه (بیکرانه) از او یاد شده‌است. از صفات زروان چنین پیداست که برای زمان آغاز و انجامی تصور نشده و آن را همیشه پایدار و قدیم و جاودانی دانسته‌اند. از این زمان بیکرانه است که زمان کرانمند آفریده شد و ادامهٔ خلقت از طریق توالد و تناسل میسر گردید. در آئین مهرپرستی نیز زمان بیکرانه در رأس قرار دارد و زروان معمولاً به صورت موجودی با سر شیر و جسمی که ماری دور آن پیچیده، تجسم یافته‌است.



ع کريم حليمي
25.09.2013

داچه تاسو دا ښکلی مضمون لیکلی ، که اجازه وي زبه دغه لاندي معلومات ستاسو سره شریک کم

آئین زروانی مشتق از زروان است که به نظر زروانیان وجود غایی است. به عقیدهٔ آنان زروان منشا منشأ غایی هم خیر و هم شر و پدر دو برادر یعنی اورمزد و اهریمن است. به اعتقاد زروانیان وجود مطلق زروان دو قطب متضاد خیر و شر را در خود دارد. زَروان همچنین یکی از ایزدان آئین مزدیسناست. این نام در اوستا به صورت زَروان یا زُروان آمده‌است. در برخی از نوشته‌های زبان پهلوی از زروان به صورت موجودی برتر از اورمزد سخن رفته‌است. پیدایش این عقیده به دوره‌های بسیار دور، و پیش از ظهور زرتشت انگاشته شده‌است. در گات‌ها زوران اهمیتی ندارد. برخی از دانشمندان جنبشی را که موجب پدید آمدن آئین زروانی شده‌است مربوط به دوران اشکانی و ساسانی می‌دانند و برخی دیگر آئین زروانی را دین مغان مادی پیش از فرارسیدن دین زرتشت پنداشته‌اند. مانی با اقتباس از افکار زرتشتی زمان خود نام زروان را به خدای بزرگ که به تصور او خود صاحب دو فرزند بود اطلاق کرده‌است و در واقع در وجود زروان دوگانگی مزدایی به وحدت تبدیل می‌شود. از این رو بعضی از محققان آیین زروانی را گونه‌ای یکتاپرستی دانسته‌اند.

محتویات
زروان

زروان یا زمان در آیین ایرانی تاریخی مبهم و طولانی دارد. در لوحه‌های بابلی مربوط به قرن پانزدهم پیش از میلاد از ایزدی به نام زروان سخن رفته‌است. در اوستا نیز به اختصار از این ایزد یاد شده و در متون پهلوی هم دربارهٔ آن سخن رفتا است. زروان اصلاً فرشتهٔ زمان است و با صفت اکرانه (بیکرانه) از او یاد شده. از صفات زروان چنین پیداست که برای زمان آغاز و انجامی تصور نشده و آن را همیشه پایدار و قدیم و جاودانی دانسته‌اند. از این زمان بیکرانه است که زمان کرانمند آفریده شد و ادامهٔ خلقت از طریق توالد و تناسل میسر گردید. در آئین مهرپرستی نیز زمان بیکرانه در رأس قرار دارد و زروان معمولاً به صورت موجودی با سر شیر و جسمی که ماری دور آن پیچیده، تجسم یافته‌است.

تاریخچه

برای مدتی دراز آیین زروانی به عنوان یکی از کیش‌های بدعتی تلقی می شد که عاری از اهمیت تاریخی بوده و در زمان ساسانیان در باختر ایران نشأت یافته‌بود ولیکن در سال‌های اخیر و بویژه در اثر کشف متن‌های مانوی از آسیای میانه آیین زروانی اهمیتی کسب کرده و مورد توجه خاص واقع شده‌است. اینک می‌دانیم که به پیروی مستقیم از آیین زروانی است که در دین مانی زروان را آفریدگار و سرور گیهان و پدر اهرمزد انگاشته‌اند.

یونانیان از دیر باز آیین زمان اکران را به زرتشت و مغان نسبت می‌دادند و آنان آنچنان به این پندار خو گرفته‌بودند که عقاید خودشان دربارهٔ اعصار ازلی تحت تأثیر باورهای زروانی قرار گرفته‌بود و این امر خود قدمت و اهمیت کیش زروانی را آشکار می‌کند. این حقیقت که در سرودهای گاهانی در عین رد و انکار اصول ثنوی محض از دو مینوی همزاد سخن‌رفته، خود دلیل آنست که باوری مشابه پیش از زرتشت وجود داشته‌است. گمان می‌رود که پیش از زرتشت همین نقشی که زروان در غرب داشته است در شرق اهورامزدا عهده‌دار بوده‌است. باور به همزادها جزء اصلی یک یزدان‌شناسی سنتی را می‌سازد که پیش از زرتشت در انجمن گاهانی وجود داشت.

آئین زروانی

نام خدای زمان در زبان‌های ایرانی میانه زروان یا زوروان است. معنای اصلی این واژه زمان است. آئین زروانی صورتی از دین مزدائی است ولی مسلماً زرتشتی نیست. اسناد مستقیم دربارهٔ آئین زروانی تقریباً بدون استثنا مربوط به زمان ساسانیان هستند ولی یکی دو تا از افسانه‌های دینی زروان که به دست ما رسیده‌است، به اندازه‌ای ابتدائی هستند که باید به عنوان بازمانده‌ای از دیرینگی بسیار نگریست و احتمالاً نخستین گونهٔ باورهای زروانی را بازگو می‌کنند. ازنیک پدر کلیسای ارمنی پیرامون میانهٔ سدهٔ پنجم میلادی چنین گزارش می‌دهد:

مغان می‌گویند پیش از اینکه چیزی موجود بود، نه آسمان نه چیزهای آفریدهٔ دیگر که در آسمان و زمین هستند یک زروان ویژه‌ای وجود داشت که به معنای سرنوشت (بخت) یا درخشش نیرو (فر یا فرنه) است. هزار سال او قربانی کرد دارای پسری شود که او را می‌خواست اورمی‌زد (اهورامزدا) بنامد که می‌بایست آسمان و زمین و هر چیزی را که در آنها است می‌آفرید. پس از اینکه وی هزار سال قربانی کرد، نشست تا بیندیشد او گفت «قربانی که من پیشکش می‌کنم مگر به چه کار باید بیاید؟ براستی من فرزندی بنام اورمی‌زد دارا خواهم شد یا آنکه تلاش‌های من بیهوده خواهد بود؟» وی در اندیشه فرو رفته بود که اورمی‌زد و اهریمن در زهدان بوجود آمدند. اورمی‌زد در پی قربانی‌هایی که زروان پیشکش کرده‌بود و اهریمن در پی تردیدش. زروان چون از این آگاهی یافت گفت «دو پسر بدنیا خواهند آمد، نخستین را که به پیش من در آید، پادشاه خواهم کرد.»همینکه اورمزد از این اندیشهٔ پدر آگاهی یافت، نزد اهریمن آن را آشکار کرد. اهریمن همینکه این سخن را شنید زهدان را شکافت و رفت تا به پیش پدر در آید. پدر پرسید «تو کیستی؟» اهریمن گفت «من فرزند تو هستم.» زروان پاسخ داد «فرزند من دارای بوی خوش است و روشن تو تاریک و بد بوئی.» هنگامیکه این دو با هم سخن می‌گفتند اورمزد به هنگام درست زائیده شد، روشن و خوشبو و رفت پیش پدر خود درآید. پس زروان دانست که این فرزندش اورمی‌زد است که برایش قربانی کرده‌بود و شاخه‌های قربانی (برسم) را که در دست داشت و با آن قربانی می‌کرد، گرفت و با این سخنان به اورمی‌زد داد. «تاکنون من برای تو قربانی می‌کردم از این پس تو باید برای من قربانی کنی.» در حالیکه شاخه‌ها را به اورمی‌زد می‌داد زروان او را آفرین کرد. در این هنگام اهریمن به پیش زروان در آمد و گفت «آیا تو اینرا پیمان نکرده بودی هر یک از فرزندان من که نخست پیش من آید او را پادشاه خواهم کرد؟» زروان برای آنکه پیمان خود را نشکند گفت «تو ای هستی پلید به تو شهریاری نه هزار ساله داده خواهدشد و ارومی‌زد باید سرور تو باشد. پس از نه هزار سال باید که اورمزد شهریاری کند و هر چه که او می‌خواهد باید که روی دهد.» پس اورمی‌زد و اهریمن در کار پدید آوردن هستی‌های آفریده شدند و هر چه که اورمی‌زد می‌کرد همه خوب بود و راست و هر چه اهریمن می‌کرد پلید و وارونه.

یک لحن بدبینانه‌ای از افسانه‌های زروان بگوش می‌خورد لحنی است که با دین‌های ایرانی باستان اختلاف دارد. در قطعات زروانی در ادبیات پهلوی اشاره‌هایی بر اینکه اورمی‌زد یک خدای دردکش است، کم نیست. در این افسانه‌ها اهریمن یک خدای بسیار توانا است و تئوپمپوس صریحاً گواهی می‌دهد که مغان برای او قربانی‌هایی پیشکش می‌کردند. برای اهریمن قربانی کردن به هر بهانه‌ای که باشد نزدیک زرتشتی راستین سنت گرا کاری سخت نکوهیده و گناهی نابخشودنی است. اینکه این آئین از آنِ دین کهن مغان بوده‌است، قطعی است. بنونیست به درستی و به حق این آئین را یک آئین زروانی می‌داند.

ازنیک افسانهٔ دیگری نیز گفته‌است

اهریمن ارمیزد را به خوراکی خواند. ولی چون ارمیزد آمد نمی‌خواست تا هنگامیکه پسرانشان با یکدیگر نجنگیده‌اند، دست به خوراکی زند. همینکه پسر اهریمن پسر ارمیزد را زد، در جستجوی یک داور برآمدند ولی کسی را نیافتند پس (هر دو) آنها خورشید را ساختند تا او داور آنها باشد.

در این گونه افسانه‌ها چهار وجود اصلی فرض شده‌است. نخست خدای نخستین زروان یا زمان یا تاق آسمان و اکنون یک خدای بی اثر از زمانیکه او به دو همزادش فرمانروائی را واگذار کرده‌است . دوم، اهورامزدا آسمان روز، آفریننده و خدای نیکی، بالاترین سرور کیهانی. سوم، اهریمن آسمان شب خدا و آفرینندهٔ زشتی، همچنین خدای جهان مرگ تاریک، فرمانروای زمان حاضر، هر چند که از نظر ترتیب پائین‌تر از برادر همزادش اهورامزدا قرار گرفته‌است. چهارم، میترا مرد میانجیگر، خورشید که در وضع میانین در میان روز و شب، آسمان و جهان مرگ قرار گرفته‌است که هر دو را باید پس از پایان یافتن روز و شب بپیماید، گذشته از این هم میانجی است و هم خدای پیمان. ما در اینجا شکل‌گیری افسانهٔ ابتدائی وجود خدای چهار پیکره را می‌یابیم. ادبیات پهلوی بسیاری از این چهارگانگی‌های زروانی نگاهداشته‌است. این آثار بر روی هم صفات زوروان را به عنوان خدای آسمان و خدای سرنوشت بازگو می‌کنند.

فقدان زروان در سرودهای زرتشت

در کهن‌ترین سندهای زرتشتی هیچگونه اثری از زروان یافت نمی‌شود. نخستین بار این واژه در متن‌های مقدس زرتشتی غربی دیده می‌شود یعنی در یسنای نو و سرودها و نمازهای دین و در آنجا نیز جای کمی به آن داده شده‌است که به روشنی دیده می‌شود که مهمان ناخوانده است. در سرودهای گاهانی اهورامزدا بدون تردید بالاترین خداست و تصور و باورداشتی که به موجب آن اهورامزدا یک خدای فرعی و ضمنی باشد با همهٔ یزدانشناسی گاهانی ناسازگار است.

آئین زروانی و آئین مزدیسنا

اوستای نو انباشته از عقاید زروانی است. موبدان مزدیسنا حتی پیش از دورهٔ ساسانی نیز از خطر رقابت شدید آیین زروانی با مزداپرستی آگاه شده و بیش از بیش به مبارزهٔ خود بر ضد آن افزودند، در حکمت الهی و یزدان شناسی مزدیسنا با دقت و صراحتی هر چه بیشتر دو گرایش کفر آمیز و بدعتی تقبیح و انکار شده‌است، این دو بدعت و بدکیشی عبارتند از نخست اعتقاد به همسانی و برابری دو بن نیک و بد و دیگری باوری به جبر که هر دو از آیین زروانی سرچشمه می‌گرفت.

آئین زروانی در ماد

خدایان زمان در صورت ابتدائی خود در همه جا در دین‌های ابتدائی دیده می‌شوند و غالباً جای ویژه‌ای در میان خدایان ندارند اینها خدایان سرنوشت و خدایان ابتدائی مرگ هستند ولی خدای زمانی که در ماد پرستش می‌شد، بالاترین خداست.

تأثیر آئین زروانی بر آئین مانی

در دورهٔ ساسانی اندیشهٔ زروان بر آئین مانی اثر فراوان گذاشت. در افسانهٔ آفرینش این آئین آمده

در آغاز جهان ما نبود، تنها دو گوهر بود، گوهر روشنائی و گوهر تاریکی. گوهر روشنائی زیبا و نیکو بود و گوهر تاریک زشت و بد، قلمرو روشنائی در شمال و بی پایان بود و قلمرو تاریکی در جنوب و به قلمرو روشنائی می‌پیوست. شهریار جهانِ روشنائی زروان بود و بر جهانی از صفا و آرامش حکم می‌راند. در این جهان مرگ و بیماری و تیرگی نبود. در جهان تاریکی دیو آز فرمانروائی داشت. این دو عنصر جدا می‌زیستند. تا آنکه روزی آز به جهان روشنائی برخورد کرد، جهانی آراسته و روشن دید خیره شد و درصدد برآمد آنرا تسخیر کند، پس با گروهی از دیوان به جهان روشنائی حمله برد. زروان شهریار جهان روشنائی آمادهٔ جدال نبود برای نبرد با دیوان دو خدای دیگر از خود پدید آورد و از آن دو هرمزد را که خدای جنگ بود برای نبرد با دیوان فرستاد. اما هرمزد در نبرد شکست خورد و به قعر جهان تاریکی بیهوش افتاد و پس از مدتی به خود آمد و از قعر تاریکی خروش برآورد و از زروان یاری خواست. زروان برای رهائی هرمزد خدایان دیگر پدید آورده مهر‌ایزد نیرومندترین آنها بود او با دیوان نبرد کرد و آنها را شکست داد و بسیاری از آنان را به زنجیر کشید. در نبرد هرمزد با دیوان قسمتی از نور، در دل دیوان بجا ماند. برای رهائی آن مهرایزد و هرمزد به پیش زروان رفته و از او یاری خواستند. زروان برای سومین بار خدایان دیگر از خود پدید آورد و روشن‌شهر‌ایزد را به ادارهٔ جهان گماشت تا همانطور که زروان شهریار عالم بالاست، روشن‌شهرایزد شهریار زمین باشد.



ع کريم حليمي
27.09.2013

ګران او مکرم ملتوال صاحب ، السلام علیکم و رحمة الله
ملتوال صاحب ، تاسو لیکلي چه :( داسی پیښی ته خلګ تصادفات وایی یعنی ما تصادفی خپل ملګری ولید حال داچی په نړی کی هیڅ هم تصادفی نه پیښږی بلکی هرڅه د الله ج په اراده پیښیږی )

زه ستاسو له لیکني دا فهموم چه : یعني تاسو وایاست چه ژوند یو جبر دي او موږ نه یوو مختار او زموږ کړوني بې اختیار راڅه تر سره کیږي ؟؟؟؟ هرڅه د الله ج په اراده پیښیږی ؟؟
دا چه هر څه د الله په اراده پېښیږي‌ نو بیا دا حساب ولي راسره کيږي ؟؟؟؟


Naeem sadat
29.09.2013

ګراڼو ورڼو السلام علیکم

محترم حلیمی صاحب د جبر او اختیار بحث ددی بحث جز دی چی انشاالله وړاندی به پدی بحث کی راشی خو اوس دفعتاً زه ددی پوښتنی ځواب تاسی ته نشم ویلی ځکه چی زما په نظر د جبر او اختیار بحث ډیر مغلق بحث ده او که زه یی له وخته مخکی شروع کړم لوستونکوته به لیږ دروند تمام شی


Naeem sadat
08.10.2013

۷۸۶
په تیرپسی

اوس به راشو دیته چی زروانیزم کوم سیاسی اړخ لری خو ددی لپاره لومړی موږ باید پدی پوه شو چی زروانیزم په ټولنه څه اغیزه لری
د فیزیک د تیرمادینامیک د دوهم قانون مطابق زموږ دا کاینات د سړیدو په لور روان دی یعنی دا کاینات د وخت په تیریدو سره خپله انرژی له لاسه ورکوی
ددی خبری معنا داده چی د وخت په اذل کی کله چی الله ج دا کاینات هست کړی نو پدغه کایناتو کی یی یوه اندازه انرژی ایښی ده او په مرور دزمان دا کاینات دا انرژی له لاسه ورکوی یعنی دا کاینات له منځه ځی
یعنی دا نړی د مغلق کیدو په لور نه ده روانه بلکی د مغلقتوب له پلوه د ساده توب په لوری روانه او که دا لړی همداسی روانه وی کله چی نوموړی انرژی کاملاً خلاصه شی نو همدی ته موږ د زمان اخر هم ویلی شو یعنی کله چی دا کاینات له منځه لاړشی زمان یا وخت هم ختمیږی
دا قانون داسی هم تشریح کیدای شی چی پدی کایناتو کی هره تیره شوی ورځ له راتلونکی ورځی توده وی یا هره راتلونکی ورځ نسبت تیری شوی ورځی ته سړه وی
چی په همدی خاطر په کومو ټولنو کی چی جماعتونه نه وی یعنی تغیر نه پکی راځی پداسی ټولنو کی خلګ همیشه دا وایی چی پخوانی وختونه نسبت اوسنی اوختونو ته ښه وو او هغه خلګ چی ددی خلکو نه مخکی اوسیدلی وی هغوی بیا وایی چی زموږ څخه تیر وختونه ښه وو هغه ځکه چی د کایناتو دا سوړوالی چی ورځ له بلی سړیږی په خلکو هم تاثیر کوی یعنی خلګ د فیزیک دا قانون احساسوی
چون مشرکین د الله ج په اراده عقیده نلری نو په همدی خاطر دوی داسی فکر کوی چی دا کاینات زروان له منځه وړی یعنی وخت یا زمان دا کاینات له منځه وړی
یعنی ددوی په نظر زروان هغه د جبر یا قهار خدای دی چی هرڅه له منځه وړی او ددوی په نظر باید ټول انسانان له نوموړی زروان څخه په ویره کی وی
دلته یوه اساسی خبره داده چی چون مشرکیت ماټریالستی عقیده ده او د کوم هدف یا ارادی په اساس د کایناتو په هست عقیده نلری یعنی داچی ددوی په نظر چی دا کاینات بغیر له کومی ارادی یا هدفه د زروان یا زمان په وجود کی تصادفی پیدا شوی او پدی کی زروان کومه اراده نلری یعنی هدف نلری
یعنی زروان په هرڅه قادر ده او هر کار تصادفی کوی او له خپلو کارونو کوم هدف یا اراده نلری او یا که په بل عبارت ووایو ددوی په نظر زروان یو قوت ده یا د قوت یا انرژی منبع ده
نو په همدی خاطر یعنی د همدی ماټریالستیک نړی لید له نظره د زروان لپاره ښه او بد کوم اهمیت نلری زروان یواځی یو اساسی صفت لری چی هغه زور یا طاقت یا قوت دی
چی په همدی خاطر دوی همیشه د زروان مجسمه د زمری د سر په څیر جوړوی چی زمری د زور او جبر سیمبول دی
نو په همدی خاطر ددوی له نظره که انسان ښه کار وکړی او یا هم بد کار وکړی دا د زروان لپاره کوم اهمیت نلری بلکی زروان په هرصورت کی خپل کار کوی یعنی تاسی او دا کاینات له منځه وړی او څوګ یی مخه نشی نیولای
نو په همدی خاطر تاسی باید ځان د زروان یا د چرخ فلک د تبا کونکی ټیر څخه بچ کړی او که چیری د زروان د تباکونکی ټیر لاندی برابر شوی نو تاسی کومه د خلاصون لار نلری
چی له همدی ځایه د ایران او افغانستان او نسبتاً د ټولی نړی د ډیرو خلکو دا خصلت سرچینه اخلی چی له جماعته تیښته کوی او هر یو بیل بیل غواړی چی د زروان دغصب څخه ځانته کومه د خلاصون لار پیدا کړی
ماته زما یوه انډیوال کیسه کوله چی د افغانستان په داخلی جنګونو کی یوه شخص د بریښنا د لیږدولو هغه کیبلونه چی ددوی اولسوالی ته غځیدلی وو ټول غوڅ کړل او په پاکستان کی یی خرڅ کړه او په هغو پیسو یی د خپل کور لپاره یو جنراتور راونیو
نوموړی شخص ټوله اولسوالی له بریښنا محرومه کړه کومه بریښنا چی د نوموړی شخص کورته هم ورکړل شوی وه خو په همدی د ټولی اولسوالی له بریښنا څخه په محرومولو نوموړی شخص د خپل شخصی کور لپاره د بریښنا د تولید جنراتور رانیوه
یا ما یو بل شخص پیژانده ، کله چی د کابل په ښارکی د حزب اسلامی او جمعیت اسلامی جنګونه وو نو د نوموړی شخص زوی کابل د جګړی د کولو په نیت تللی وو چی د حزب اسلامی په طرفداری په جګړه کی برخه واخلی
یو وخت نوموړی شخص خپل زویته د یوچا په واسطه داسی پیام لیږلی وو

( زویه ته چیری یی هیڅ درک د نشته ، تا هیڅ هم کورته را نه وړه ، د فلانکی زوی کورته یو موټر مال راووړ او د فلانکی زوی کورته دوه موټره مال راوړ ،خو ته هسی ورک یی او هیڅ درک د نشته )

له ماله د نوموړی شخص مطلب د کابل ښار د هغو کورونو اموال وو چی مالکان یی د جګړی له ډاره مهاجر شوی وو او کورونه یی پیښی وو
خو د الله ج رضا داسی وه چی بعد له دوو هفتو یی نوموړی شخص ته د نوموړی د زوی جنازه راوړه
یعنی دا زروانی نړی لید د ډار نړی لید ده دوی نه یواځی له مرګ څخه سخت بیریږی او لکه یوه مطلقه نابودی ورته ښکاری بلکی ددوی ټول ژوند هم د زروان څخه په ډارکی تیریږی
دوی د سبا یا د بل سبا په رزق چی د الله ج له لوری وعده ورکړل شوی عقیده نلری ځکه چی دوی داسی فکر کوی چی سبا به زروان له نن څخه نور هم په غضب وی نو ښه خبره داده چی نن خپله ټیله برابره کړه
یعنی ددی نړی لید د لرونکو په عقیده دا ژوند یا دا نړی یو جبر ده په همدی خاطر ټول ژوند باید همدا وشی چی ددی جبر غم غلط شی
او تکړه هغه څوګ ده چی ددی جبر له ټکر څخه ځان بچ کړی نو په همدی خاطر دا ډول خلکوته حرام او حلال یا ښه او بد کوم خاص اهمیت نلری
دوی یواځی ټول ژوند د شتمنی په ټولولو تیروی یعنی سره زر چی ددوی په عقیده د زروان عکس دی ټولوی او دوی داسی فکر کوی چی یواځی سره زر کولای شی چی دوی د زروان له غضبه د یوه موقت وخت لپاره خلاص کړی او داچی دوی ولی داسی فکر کوی چی سره زر کولای شی چی دوی د زروان له غضبه خلاص کړی دا به وروسته شرح شی
چی له همدی ځایه د شخصی ګټو نړی لید را منځته کیږی چی دا خلګ همیشه له جماعته تيښته کوی او د شځصی ګټو پسی ځغلی د داسی خلکو له پاره ټول انسانان لکه رقیبان ښکاری او غواړی چی څه ترینه راوشکوی
ددی لپاره چی موږ د زروانیزم اغیزی پر ټولنه وڅیړو موږ باید پدی پوه شو چی ټولنه څه شی دی ؟ او جماعت څه شی دی ؟ یا د ټولنی او جماعت په منځکی څه توپیر دی ؟؟؟
ټولنه لکه مخکی چی موږ د همدی بحث په سرکی وویل چی ټولنه د طبیعت د جبر په مقابل کی رامنځته کیږی
او یا که په بل عبارت ووایو د طبعیت لخوا ټولنه پر موږ دیکتی کیږی یعنی د طبیعت لخوا پر موږ تپل کیږی او طبیعت ته کوم موږ هر نوم واخلو طبیعت ، زمان ، زروان دا ټول د یوی پدیدی مختلف نومونه دی یعنی د جبر مختلف نومونه دی
دا جبر نسبت انسان ته جبر دی

نور بیا


OK
This site uses cookies. By continuing to browse the site, you are agreeing to our use of cookies. Find out more