راليږونکی : مهاجر وزيري

۱

نه به وي دغه د نيا نه به يا را ن تل
نه به وي هر محل کې سرود ونه
نه به نا ست وي په کرسو کې ما لد ا را ن تل
نه به وي د غه د نيا نه د ا خبرې
د هرچا په سر به جو ړه واو ېلا شي
ده زمونږه خو شحا لي له عقله لرې
زنده سر به همګي وا ړه تا لا شي
که ته څومره پخپل ز ور او زرغا وريې
د چنجو به دې په و ينو مشغو لا شي
نه به وي نيغو شملو سره زلميا ن تل
نه به جو ړشي د همز ولو قطا رونه
نه به وي د غه د نيا نه با غ د ګلو
نه به وي پکې ميلې د بورا ګا ن
بوی به ورک شي له ګلا بوله سنځلو
په ا فسوس ا فسوس په خا ورې شي تو تيا ن
اوازونه به وا نه ورې د بلبلو
پيدا شوی هرا شيا لره خزا ن
نه به وي تا ووس قمري او نور مرغا ن تل
نه به ډ ک شي په ميوو با ندې ښا خونه
نه به وي دغه د نيا نه دا سې وا ر بيا
افسوس د ا د ی که څوک و پيژني ځا ن
نه به وي دا سې مو قع دا سې با زا ر بيا
نا ر ينه شه ټولوه د ر او مرجا ن
په بند رکې چيرته ته نه شې ا يسا ر بيا
پسا پو ټ دغمل وا خله په ښه شا ن
نه به وي دغه د نيا نه دا غشرت بيا
که پو هيږي سردې ښکته به ګر يوا ن کړه
مه نا ز يږه په خپل زور او په د ولت بيا
د ر په يا د له ګذ شته ونه يا را ن کړه
عذ ا بونه مخکې شته دي د قيا مت بيا 
که عا قل يې لږ خپل ځا ن سره ا حسا ن کړه
نه به وي شمس وقمر پا س په ا سما ن تل
نه به وي په سرد ځمکې کې دا غرونه
نه به وي دغه د نيا نه عا لم وا ړه
نه به وي سپينې ما ڼۍ او لو ړ بر جونه
عا قبت د غه ما ڼۍ و ينمه شا ړه
په کې شته دی دا جل د د رزونه
د خندا په عوض هرد م ر ب ته ژا ړه
دا د ې وخت دی که قبول دې شي سوا لونه
نه به وي د ملنګ جا ن د خو لې بيا ن تل
نه به واورې په پښتو ژ به پند ونه

 

۲ 

د پو هو عا لما نو په منځو کښې چې نفا ق وی
نا پو هه بې سوا د ده شود ګا ن څه ملا مت دی
چې ز ړه د نا صحا نو وی ډ ک شوی له حسد نه
و ينا کښې تا ثير نه وی سا معا ن څه ملا مت دی
کو ښښ چې يو پښتون د بل پښتون د بر با دۍ کا
په دې کا ر کښې پردی او ګا ونډ يا ن څه ملا مت دی
بينا خلک چې مخ شی د نفا ق په ګړ نګونو
ګيل وکړم د چا نه حا فظا ن څه ملا مت دی
ر ښتينی پښتا نه لوی خا د ما ن او سليم ز ړونه
دا ټول چي يو شا ن نه وی ملنګا ن څه ملا مت دی
ر ښتيا و ينا دې وکړه خدا ی دې خير کړی ملنګ جا نه
که هر څه د رته پيښ شو ستا يا را ن څه ملا مت دی

۳

که په عشق کې مزې غوا ړې لوغړن لکه پتګ شه
پس له مرګه به ښا يشته شې سودا ګر د نا م ونګ شه
که دې سرغوا ړې چې سر شی صد قه کړه سرنا موس نه
که سرې شونډ ی د يا ر غوا ړې د خپل ځا ن په و ينو رنګ شه
پخوا نی هم ستا په شا ن ووته هم پا څيږه همت کړه
حر يت ليلی د پا ر کند کچکول وا خله ملنګ شه
نګيا لی چې يو خو ا مخ کړی په شا نه ځی که پرې ومری
عزم ټينګ سا ته په ز ړه کښې خپل هد ف ته په غور ځنګ شه
که تر خی له ځينو ا ورې غو ږ پرې کو ڼ کړه ملنګ جا نه
و يښوه و يده زلميا ن خپل د نا ا هلو نه په څنګ شه

۴ 

دا د نيا فا ني ده ځکه سخت پکښی ګذ زا ن
ا ی مسلمه وروره که لږ و پيژ نی ځا ن
ا ی مسلمه وروره خپل ر ب ته ته زا ر ې وکړه
د ين د نبې ټينګ کړه د د يدا ر طلبد ا رې وکړه
ښه به دی ا نجا م شي که نصيب دي شی حوران
بی وفا د نيا ده کله با د و بر يښنا تير به شي
وا ړه معيشت د د نيا ټول د ر ځنی هير به شی
را به شي ا نکر منکر هير به دې شي ځا ن
سخته مصيبت په مخکې شته دی ځا ن بيد ا ر کړه
و نيسه لمن د پير چې پوه دی په مقصد کړه
وکره ګلونه چې خو شبو دې شی ا يما ن
ز ده کړه لږتعليم او تر بيه واوره عا قله ته
ز يا ت و کړه کو شش په نظری مشه غا فله ته
وا و ره ملنګ جا ن فقيره ورکه ا متحا ن

 ۵

لا س مه وهه په ا ور کښې عا قبت به وسو ز يږ

ظا لمه د مظلوم له ا هه ولې نه و ير يږې
ترڅو به د مظلوم له و يش او وا يه بې پروا يې
د ظلم په شا سپو ر يې د مستۍ سند رې وا يې
ځورمه ورکوه چا ته چې ا خر به وځور يړې
ظا لمه د مظلوم له ا هه ولې نه ويريږې
سوز د مظلوما نو د ګولۍ په شا ن و يشتل کا
تيغ يې دا زارلکه ا لما س دی غوڅول کا
غوڅ به په دی تيغ شې چې د تيغ سره لو بيږی
ظا لمه د مظلوم له اهه ولې نه ويريږې
ز يړ ر نګ څيرې ګر يوان ته د مظلو م مه ګوره سپک
د وږی نس ا زا ر به دې له ملکه کا ندی ورک
دا ټول د خدای مخلوق دی څله ته په ځا ن نا ز يږی
ظا لمه د مظلوم له اهه ولې نه ويريږې
سرې و ينې د مظلوم په مزه څکی لکه شراب
ا خربه په تا را شی ورځ د سوا ل او د ځواب
ر ښتيا چې د رته وا يې ملنګ جا ن ته غصه کيږې
ظا لمه د مظلو م له اهه ولی نه جر يږې

۶

ځوا نې ښځې ته چې ونه وا يې ترور
هغه د م به دې بر با د کړی پلا ر او مور
هر سبا به د روا زه کښې د رته نا ست وی
چه وا نه خلی نا د يده سړی نه پور
بې ګنا ه وهل به خوری ازار به يې ستا وی
که دې ورکړه په بد ل کښې لور او خور
کښينا ستی د هغو وکړه ملنګ جا ن 
چې دې سم وې په کنډ ه ورسره زور

 ۷ 

چې بې نګ او بې پښتو وي پښتون نه دی
چې د قوم په شر ميد و وي پښتون نه دی
پښتون هغه دی چې غم د تما م قوم خوری
چې د ځا ن په جګيد و وي پښتون نه دی
د پښتون نظر مدا م په نګ ونا م وی
چې طا لب د سپينو سرو وي پښتون نه دی
پښتون تل پخپله ژ به ټينګ ولا ړوي
چې په د روغ يې ګفتګو وي پښتون نه دی
پښتون نه شي با داری د چا منلی
چې ا ختيا ر يې د پرد و وي پښتون نه دی
په نصيب د ملنګ جا ن د غه مسرۍ شوې
چې خپه په دې مسرو وي پښتون نه دی

۸ 

پښتونه وکوره د نيا ته نور عا لم څه کوي
ستا په کا له کې د غفلت جبرو ستم څه کوي
حا ل دې خراب شو په ستۍ او په غفلت پښتونه
څه خو په کا ر دی نا ر ينه لره غيرت پښتونه
په نا را ستۍ کې عا قبت وي خجا لت پښتونه
څوک چې بيد ار وي د دا ړې هلته ما تم څه کوي
په خوب و يد ه يې ځا ن بيدار کړه نور عا لم وګوره
مېوې د علم په د نيا رقم رقم وګوره
صحنه د عقل په هوا ايښی قدم وګوره
زمونږ په مخکې ګوډ خرګی ضعيف برهم څه کوي
ږ يره دې سپينه شوه د علم محبت وکړه ته
دا ستا ته تير يم خپل او لا د ته نصيحت وکړه ته
دا يند ه نسل له پا ره څه خد مت وکړه ته
علم ته زده کړه د عا لم په کور کې غم څه کوي
ځا ن پا ړوګر کړه په اود ه با ندې ښا رما رونيسه
د چرمښکۍ نه مه ډا ر يږه ا ژ د ها ر و نيسه
زوی د پښتون يې په ر ښتيا د پښتولا ر و نيسه
د پا ړوګر په و جود زهرد لړم څه کوي
د بې علمۍ په تبه پروت يمه کړ يږمه زه
ځکه مجبو ر يم مجبور ۍ نه نه خلا صيږ مه زه
د نورو خلکو کما ل ګور مه شر ميږمه زه
په ګر يوا ن څا څې ملنګ جا ن د ستر ګونم څه کوي

 ۹

شړی به کله شي پيوند خدا يږو له شا له سره
پښتونستا ن کله جو ړ يږي د بنګا له سره
ستا وظيفه ده اب پا شی جا رو په لاس ګرځه
په سرکونو په ټټيو کو ز و پا س ګرځه
د پښتونه ډ ير په و يره او وسوا س ګرځه
سو ر مر چکي به د رنه و با سم له دا له سره
بنګا له پرې به دي لکۍ ما ت به دي ښکر کړمه زه
د کوڅې خا ورو د جا رو حکم به د ر کړمه زه
نا د ا نه څله د ښمني کوي د سيا له سره
غر يب سړی يې خوا ر شي د ومره لوی د ما غ مه کوه
کور کې مڼه نلری د عوه د با غ مکوه
د با ز په مخکې بيا ټو پو نه لکه زا غ مکوه
د ز رو کا ر کله جو ړ يږی د کلا له سره
زه ملنګ جا ن و ينا کوم خدا يږو په جا ر با ندې
ا زا د پښتون يمه روا ن د پلا ر په لا ر با ندې
ټول پښتا نه دي خبر شوي ستا په حا ل با ند ې
د طلسما ت جا ل به دی و شکوم د چا له سره

۱۰

خپل او لاد ته پيغور نه پر يږدي له ځا نه
هغه څوک چې د سوچه پښتون پسردی
ڼلر ينتوب د پښتنوطبعی عا د ت دی
بلې بلې چې ر ښتيا سره پښتون وي
د وی ليد لی د ا زا د ژوند ون لذ ت دی
مرګ يې بولي چې محکوم د د وی ژوند ون دی
څه نا څه که يې په کورکې عدا وت دی
خود ښمن له پا ره بيا په يو تړون دي
پښتون نه دی په شا تللی له ميد ا نه
ټول جها ن ورته ښکا ره لکه د لمردي
چې خپل وا ک او ا قتد اريې د ځا ن نه وي
که نوا ب وي صد قه شه ما ملنګ نه
عا جزۍ کې څه پروا د ا نسا ن نه وي
خدای د ې ما نه کړي عا جزله نا م ونګ نه
چې په ما ل وسرا يسا ر په ميدان نه وي
جا ر قر با ن شه د پښتون د تورې شرنګ نه
خوزما ملنګ جا ن ز ړه دی پرې روښا نه
اوس د هرزلمی په لاس د نګ خنجردی

دليکوال نور شعرونه

دارواښادملنګ جان يوشعر